جدول تفسیر آزمایش خون را چطور بخوانیم؟

آزمایش خون منظم یکی از مهم ترین راه ها برای پیگیری سلامت کلی بدن شما است. انجام آزمایش در فواصل زمانی معمول به شما این امکان را می دهد که تغییرات بدن خود را در طول زمان ببینید و به شما قدرت می دهد تا تصمیمات آگاهانه ای در مورد سلامت خود بگیرید. ما در این مقاله به بررسی جدول تفسیر آزمایش می پردازیم.

جدول تفسیر آزمایش خون را چطور بخوانیم؟

برخی از آزمایش ‌های خون می ‌توانند به پزشک کمک کنند تا نحوه عملکرد ارگان‌ های مختلف بدن را تعیین کند. نمونه هایی از اندام هایی که عملکرد نادرست آن ها در آزمایش خون قابل مشاهده است شامل قلب، تیروئید، کبد و کلیه می شود.

پزشک شما همچنین می تواند از آزمایش خون برای جستجوی نشانگرهای بیماری ها و شرایط سلامتی مانند دیابت، HIV، کم خونی، سرطان و بیماری عروق کرونر قلب استفاده کند.
حتی اگر فردی بیماری قلبی نداشته باشد، آزمایش خون می تواند نشان دهد که آیا ممکن است در خطر ابتلا به این بیماری باشد یا خیر.
سایر آزمایش ‌های خون می‌ توانند نشان دهند که آیا داروهایی که مصرف می‌ کنید به درستی کار می‌ کنند یا اینکه میزان لخته شدن خون شما را ارزیابی کنند.

بیایید نگاهی دقیق‌تر به برخی آزمایش ‌های رایج خون بیندازیم.

شمارش کامل سلول های خونی

یک شمارش معمول خون کامل با نام اختصاری CBC سطوح مختلف هر سلول اصلی خون شما را نظیر گلبول های سفید، گلبول های قرمز و پلاکت ها را بررسی می کند. اجزای مهم این آزمایش شامل شمارش گلبول های قرمز، هموگلوبین و هماتوکریت است.

سطوح غیر طبیعی این اجزا ممکن است نشاندهنده کمبودهای تغذیه ای مانند ویتامین B6 یا B12، کم خونی(کمبود آهن)، مشکلات لخته شدن، سرطان خون، عفونت و اختلالات سیستم ایمنی باشد.
بر اساس نتایج شما، پزشک آزمایش ‌های بعدی را برای تأیید سطوح غیرطبیعی و تشخیص احتمالی توصیه می ‌کند.

پانل متابولیک پایه را بشناسید

یک پانل متابولیک پایه (BMP) معمولا سطوح هشت ترکیب را در خون بررسی می کند. این پانل، کلسیم، گلوکز، سدیم، پتاسیم، بی کربنات، کلرید، نیتروژن اوره خون (BUN) و کراتینین را شامل می شود.
برای این آزمایش ممکن است به حداقل ۸ ساعت ناشتا بودن قبل از گرفتن خون نیاز باشد، بسته به دستور پزشک و اینکه آزمایش چه چیزی را اندازه گیری می کند.
نتایج غیر طبیعی می تواند نشاندهنده بیماری کلیوی، دیابت و عدم تعادل الکترولیت باشد.
پزشک برای تایید تشخیص آزمایشات بعدی را انجام خواهد داد.

پانل متابولیک جامع چیست؟

یک پانل متابولیک جامع یا CMP شامل تمام اندازه‌گیری ‌های یک پنل متابولیک پایه و همچنین پروتئین ‌های اضافی و مواد مرتبط با عملکرد کبد، مانند آلبومین، پروتئین کل، آلکالین فسفاتاز(ALP)، آلانین آمینوترانسفراز(ALT)، آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) و بیلی روبین می شود.

اهمیت پانل لیپید یا چربی خون

این تست سطوح دو نوع کلسترول، یعنی لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL) یا کلسترول “خوب” و لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL) یا کلسترول “بد” را اندازه گیری می کند.
HDL یک کلسترول خوب است زیرا مواد مضر را از خون شما حذف می کند و به کبد کمک می کند آن ها را به مواد زائد تجزیه کند. سطوح بالای LDL مضر است زیرا می تواند باعث ایجاد پلاک در شریان های شما شود و خطر ابتلا به بیماری قلبی را افزایش دهد.
ممکن است لازم باشد حداقل ۸ ساعت قبل از انجام این آزمایش ناشتا باشید.

پانل تیروئید چه چیزی را نشان می دهد؟

پانل تیروئید یا تست عملکرد تیروئید، میزان تولید و واکنش تیروئید شما به برخی هورمون‌ ها را بررسی می‌ کند. تیروئید شما یک غده کوچک در گردن شماست. این به تنظیم عملکردهای بدن مانند خلق و خو، سطح انرژی و متابولیسم کلی کمک می کند.
• تری یدوتیرونین همراه با تیروکسین، ضربان قلب و دمای بدن شما را تنظیم می کند.
• تیروکسین همراه با تری یدوتیرونین، متابولیسم و نحوه رشد شما را تنظیم می کند.
• هورمون محرک تیروئید، این فاکتور به تنظیم سطح هورمون‌ هایی که تیروئید شما ترشح می‌ کند کمک می ‌کند.

سطوح غیر طبیعی این هورمون ها می تواند نشان دهنده شرایط متعدد مانند سطوح پروتئین پایین، اختلالات رشد تیروئید و سطوح غیرطبیعی تستوسترون یا استروژن باشد.

اهمیت اندازه گیری بیومارکرهای قلبی

آنزیم ها، پروتئین هایی هستند که به بدن شما کمک می کنند تا فرآیندهای شیمیایی خاصی مانند تجزیه غذا و لخته شدن خون را انجام دهد. آن ها در سراسر بدن شما برای بسیاری از عملکردهای حیاتی استفاده می شوند.
سطوح غیر طبیعی آنزیم می تواند نشان دهنده بسیاری از شرایط باشد.

پانل انعقادی چه کاربردی دارد؟

آزمایش‌ های انعقادی میزان لخته‌ های خون و مدت زمان لخته شدن خون شما را اندازه‌ گیری می‌ کنند. به عنوان مثال می توان به تست زمان پروترومبین (PT) و آزمایش فعالیت فیبرینوژن اشاره کرد.

لخته شدن یک فرآیند حیاتی است که به شما کمک می کند خونریزی پس از بریدگی یا زخم را متوقف کنید. اما لخته شدن در ورید یا شریان می تواند کشنده باشد زیرا می تواند جریان خون را به مغز، قلب یا ریه های شما مسدود کند. این می تواند باعث حمله قلبی یا سکته شود.

نتایج آزمایش انعقاد بر اساس سلامت شما و هر شرایط زمینه ای که ممکن است بر لخته شدن خون تأثیر بگذارد متفاوت است.

از نتایج این آزمایش می توان برای تشخیص خونریزی بیش از حد(هموفیلی)، ترومبوز، شرایط کبدی و کمبود ویتامین K استفاده کرد.

چرا برخی از آزمایشات خون نیاز به ناشتا بودن دارند؟

هر چیزی که می‌ خورید و می‌ نوشید حاوی ویتامین‌ ها، پروتئین ‌ها و سایر مواد مغذی است که می ‌تواند باعث افزایش یا کاهش موقت سطوح مرتبط در خون شود.

ناشتا بودن به مدت ۸ تا ۱۲ ساعت به شما کمک می کند تا مطمئن شوید که نتایج آزمایش خون فاقد این متغیرها است و نتایج آزمایش شما را تا حد امکان دقیق می کند.

اگر نتیجه من غیرطبیعی باشد، به این معنی است که  سلامتی من در خطر است؟

نتیجه آزمایش خارج از محدوده مرجع به پزشک شما سیگنال می دهد تا وضعیت شما را بیشتر بررسی کند، اما ممکن است نشان دهنده مشکل خاصی باشد یا نباشد. فاکتورهای مورد بررسی شما می توانند مقداری خارج از محدوده باشند و در عین حال هیچ مشکلی نداشته باشید. به عبارتی این احتمال وجود دارد که نتیجه شما در محدوده ۵ درصد افراد سالمی باشد که خارج از محدوده مرجع آماری هستند.

علاوه بر این، موارد زیادی وجود دارد که می تواند بدون نشان دادن مشکل اساسی، مانند عدم آمادگی مناسب برای آزمایش، دقت و صحت نتیجه را از بین ببرد. در این شرایط ممکن است پزشک بخواهد آزمایش را مجددا انجام دهید.

برخی از نتایج غیرعادی ممکن است خود به خود برطرف شوند، به خصوص اگر در مرز محدوده مرجع باشند. پزشک شما همچنین برای یک نتیجه غیر طبیعی به دنبال توضیح خواهد بود. نکات کلیدی که پزشک شما در نظر خواهد گرفت شامل این است که نتایج تا چه اندازه خارج از محدوده مرجع هستند و آیا آزمایش های مکرر نیز نتایج غیرطبیعی ایجاد می کند یا خیر.