» داروهای گیاهی و گیاهان داوریی » جدوار چیست و چه خواصی دارد؟
جدوار

جدوار چیست و چه خواصی دارد؟

10 خرداد 1403 36۰402

جدوار یکی از گیاهان دارویی مهم در طب سنتی ایرانی است و با نام علمی Delphinium denodatum شناخته می‌شود. گیاهان دارویی رایج‌ترین داروها در طب سنتی ایرانی هستند و از زمان‌های قدیم برای درمان بیماری‌های مختلف استفاده می‌شده‌اند. استفاده‌های دارویی از جدوار به بیش از ۱۰۰۰ سال پیش بازمی‌گردد. رازی (۸۴۵-۹۲۵ میلادی) اولین پزشک و دانشمند ایرانی بود که استفاده از جدوار را به عنوان یک داروی گیاهی گزارش کرد. در قرون بعدی، استفاده‌های جدوار در درمان بیماری‌های مختلف در کتاب‌ها و منابع طب سنتی ایرانی برای درمان بیماری‌های عصبی و روانی، بیماری‌های گوارشی، تب، درد و مسمومیت ذکر شده است.

در این مقاله که ترجمه ای از یک مقاله مروری با عنوان «جدوار، یک گیاه دارویی» به قلم رقیه باقروند و همکاران است، به بررسی اثرات درمانی این گیاه پرداخته ایم.

مطالعات مدرن نشان داده‌اند که ریشه‌های خشک جدوار دارای خواص تب‌بری، ضد میکروبی، ضد تشنج، محافظت از کبد، آنتی‌اکسیدانی و تسکین‌دهنده درد هستند. بیومولکول‌های موجود در ریشه‌های جدوار همچنین به عنوان درمان‌های بالقوه برای بیماری‌های سیستم عصبی مرکزی و بهبود اعتیاد به مرفین شناسایی شده‌اند. جدوار با ویژگی‌های خود در پیشگیری از اختلالات میتوکندری، کاهش استرس اکسیداتیو، التهاب و تنظیم نادرست سیستم ایمنی می‌تواند در درمان اختلالات التهابی مورد استفاده قرار گیرد.

تأثیرات درمانی مؤثر عصاره ریشه جدوار در برابر چندین بیماری نیاز به تأیید از طریق کارآزمایی‌های بالینی کنترل‌شده دارد. این مقاله ویژگی‌های مختلف جدوار را مرور می‌کند و بر تأثیرات درمانی شناخته‌شده این داروی گیاهی بر روی اختلالات انسانی و مدل‌های بیماری‌های حیوانی تمرکز دارد.

در جدول زیر کاربردهای درمانی جدوار که در بعضی از کتاب های طب سنتی ایران ذکر شده است را مشاهده می کنید.

قرن نام دانشمند نام کتاب های مرتبط مصارف دارویی که در کتب ذکر شده است
۹-۱۰ میلادی رازی درمان های اورژانسی پادزهر مار سم موش و زهر عقرب.
۱۰-۱۱ میلادی ابن سینا قانون پزشکی یا قوانین در پزشکی تقویت کننده بدن و قلب، بهبود دهنده خلق و خو و پادزهر سموم و سموم.
هروی حقایقی در مورد مواد مخدر
۱۱-۱۲ میلادی جرجانی ذخیره خوارزمشاهی نشاط آور و تقویت کننده خلق و خو.
تفلیسی کفایه الطب اثرات بر فلج، فلج بل و سندرم تونل کارپال.
۱۳ میلادی ترکمانی المعتمد فی الادویه پادزهر و ضد درد
۱۴-۱۶ میلادی انصاری اختیارات بدیعی تأثیر بر انسداد روده، سنگ های ادراری، درد معده، لنفادنوپاتی مغبنی، تپش قلب، آگ و بهبود زخم.
یوسفی جامع الفوائد
۱۷-۱۸ میلادی حکیم مومن تحفه المومنین تاثیر بر قدرت بینایی، درد، صرع، سوزش ادرار، اشتها ، بی اشتهایی، هموروئید، آرتریت و تسهیل زایمان.
عقیلی شیرازی مخزن الادویه

گیاهشناسی جدوار

گونه جدوار (Delphinium L.) از تیره آلاله‌ایان (Ranunculaceae) متعلق به قبیله Delphinieae است و شامل حدود ۳۸۵ گونه می‌شود که بیشتر در مناطق معتدل نیمکره شمالی و مناطق کوهستانی آفریقای گرمسیری یافت می‌شوند. این جنس شامل ۵۳ گونه در منطقه فلورا ایرانیکا است که گزارش شده ۲۹ گونه از آنها از ایران هستند. جدوار نیم‌ریش‌دار در شمال شرق ایران (خراسان)، افغانستان و ترکمنستان یافت می‌شود. در مجموع، ۲۷ گونه از جدوار در هند ثبت شده است. نام “جدوار” از لاتین گرفته شده و به شکل نکتاریوم اشاره دارد که شبیه به دلفین است. در ماه‌های ژوئن و ژوئیه، این گیاه با خوشه‌ای از گل‌های متعدد با رنگ‌های مختلف مانند بنفش، آبی، قرمز، زرد یا سفید به طول ۴۰ تا ۸۰ سانتی‌متر دیده می‌شود. این گیاه در درمان آسم و مشکلات تنفسی، اختلالات پوستی و بیماری‌های مرتبط با سیستم عصبی مرکزی (CNS) استفاده می‌شود و دارای فعالیت‌های ضد تشنج و ضد میکروبی است.

مکانیسم‌های پشت پرده عملکرد دارویی جدوار می‌تواند به طور قابل توجهی با جداسازی ماده فعال از ریشه‌ها و تعیین رابطه ساختاری و عملکردی آن کمک کند. تجزیه و تحلیل شیمیایی و فیتوشیمیایی ریشه‌های جدوار، ترکیبات فعال مختلفی را شناسایی کرده است که شامل آلکالوئیدهای مختلف از جمله دلفینین، استاهیزاگرین، دلفوکورارین، کندلفین، دنوداتین و ایزوتالاتیزیدین، استرول‌ها، اسیدهای چرب، قند، پروتئین، نشاسته و فلاونوئیدها می‌باشد. علاوه بر این، گروه‌های فنولیک و تانن‌ها، کربوهیدرات‌ها، استروئیدها، اسیدهای آمینه، گلیکوزیدها و ترپنوئیدها نیز در عصاره‌های جدوار وجود دارند. مکانیسم‌های اصلی احتمالی اثرات دارویی ریشه‌های جدوار شامل اثرات ضد آلزایمر، ضد تشنج، ضد اضطراب و ضد درد در شکل ۳ نشان داده شده‌اند.

گیاه جدوار چیست
گیاه جدوار چیست

خواص درمانی جدوار

۱- اثرات ضد میکروبی

گیاه جدوار برای درمان کرم‌های روده‌ای و احتباس مایعات استفاده می‌شود. عصاره‌های اتانولی ریشه‌های این گیاه دارای فعالیت‌های ضدباکتریایی و ضدقارچی هستند. بیشتر آلکالوئیدهای طبیعی و مشتقات آن‌ها به دلیل خواص ضدباکتریایی به عنوان عوامل دارویی پایه استفاده می‌شوند. آلکالوئیدهای دیتروپنوئیدی جدیداً شناسایی شده در ریشه‌های جدوار، شامل ۸-acetylheterophyllisine، آلکالوئیدهای vilmorrianone و panicutine، فعالیت ضدقارچی علیه تعدادی از قارچ‌های بیماری‌زای انسانی نشان داده‌اند. استفاده از سنتز سبز نانوذرات نقره با عصاره آبی ریشه جدوار نشان داده است که این گیاه دارای اثرات ضدباکتریایی علیه Staphylococcus aureus، Escherichia coli، Bacillus cereus و Pseudomonas aeruginosa علاوه بر فعالیت ضدپشه با اثرات لاروی‌کشی مؤثر علیه لاروهای دوم پشه ناقل دانگو، Aedes aegypti، می‌باشد. برای بیوسنتز نانوذرات نقره با عصاره آبی ریشه جدوار، ۱.۵ میلی‌لیتر عصاره گیاه با ۳۰ میلی‌لیتر محلول نقره نیترات ۱ میلی‌مولار آبی مخلوط شده و به مدت ۲ ساعت انکوبه شد. کاهش زیستی یون‌های Ag+ از محلول نقره نیترات به طور دوره‌ای با اندازه‌گیری طیف‌سنجی UV-Vis نظارت شد. نانوذرات نقره به دست آمده از محلول با سانتریفیوژهای مکرر خالص‌سازی شده و در نهایت، نانوذرات معلق در آب، لیوفیلیزه شدند.

۲- اثرات محافظتی بر کبد

در زمان‌های اخیر، علاقه بیشتری به تأیید توانایی‌های درمانی مولکول‌های مشتق شده از گیاهان برای اختلالات کبدی وجود دارد. همزمانی تجویز عصاره اتانولی ریشه جدوار (با دوزهای کم، متوسط و بالا (۱۰۰، ۲۰۰، ۴۰۰ میلی‌گرم بر کیلوگرم)) بهبود قابل توجهی در تغییرات ناشی از الکل مانند تغییرات در آسپارتات ترانس‌آمیناز، آلانین ترانسفراز و آلکالین فسفاتاز، بیلی‌روبین کل و کلسترول در موش‌های هپاتوتوکسیک نشان داده است. عصاره اتانولی ریشه جدوار از پراکسیداسیون چربی ناشی از الکل جلوگیری می‌کند. در تحقیق مذکور، دوز ۴۰۰ میلی‌گرم بر کیلوگرم جدوار نتایج بهینه‌ای داد که مشابه سیلیمارین بود. درمان با جدوار پارامترهای تغییر یافته را به صورت وابسته به دوز بازگرداند (۳۶-۱۰۰%). این نتایج نشان می‌دهند که جدوار پتانسیل استفاده به عنوان منبع درمانی برای نارسایی کبدی ناشی از الکل را دارد.

۳- اثرات ضد خستگی

درمان‌های دارویی سنتی می‌توانند برای درمان علائم خستگی استفاده شوند. محتوای فعال مختلف از گیاهان، شامل آلکالوئیدها، برخی پروتئین‌ها، آنتراکینون‌ها، ترپن‌ها، ساپونین‌ها، پلی‌فنول‌ها و ترکیبات مونومر اسید چرب غیر اشباع، دارای خواص ضد خستگی هستند. فلاونوئیدها و اسیدهای چرب اجزای مهم جدوار هستند که خواص ضد خستگی دارند. با این حال، انواع دیگری از آلکالوئیدها نیز در جدوار یافت شده‌اند و مهم است که خواص ضد خستگی احتمالی آن‌ها نیز بررسی شود. پودر ریشه جدوار می‌تواند به طور قابل توجهی درک جسمی، ذهنی و عاطفی افراد را بهبود بخشد و بدین ترتیب خستگی جسمی و ذهنی را کاهش دهد. اسیدهای چرب اشباع شده (CH3(CH2)nCOOH) و همچنین اسیدهای چرب چند غیر اشباع ω-۳ و ω-۶ (CH3(CH2)nCH=CH(CH2)nCOOH)، که در ریشه‌های جدوار شناسایی شده‌اند، ممکن است در خواص ضد خستگی آن نقش داشته باشند. نشان داده شده است که استفاده از مکمل کوئرستین به مدت هفت روز با افزایش ملایم در VO2max و ظرفیت استقامت همراه است. این مزایای کوئرستین می‌تواند تأثیرات مهمی در بهبود عملکرد ورزشی و نظامی داشته باشد.

۴- اثرات جدوار بر اعتیاد به تریاک

اعتیاد یکی از بدترین مشکلات اجتماعی-اقتصادی جهانی است. در یک پژوهش انجام شده در سال ۲۰۰۱، تجویز خوراکی عصاره آبی ریشه جدوار (۲۰۰-۱۶۰۰ میلی‌گرم بر کیلوگرم) مهار معنی‌دار وابسته به دوز از خروجی القا شده توسط نالوکسان (۱ میلی‌گرم بر کیلوگرم) بر تحمل القا شده توسط مرفین در موش‌ها را نشان داد. عصاره متانولی جدوار (به ویژه ۷۰۰ میلی‌گرم بر کیلوگرم) علائم ناشی از خروج مرفین در موش‌ها را کاهش داد. استفاده از عصاره اتانولی ریشه جدوار از یک دوز (۶۰۰ میلی‌گرم بر کیلوگرم) و جزء متانولی ریشه جدوار از یک دوز (۴۰۰ میلی‌گرم بر کیلوگرم) به طور معنی‌داری امتیازهای میانگین چندین “علائم شمارش شده” مانند جویدن، تکان دادن سر و خمیازه کشیدن و “علائم بررسی شده” مانند جیغ زدن پس از لمس، که علائم ترک اعتیاد در موش‌های ویستار آلبینو هستند را کاهش داد. بنابراین، ممکن است یک داروی جایگزین برای درمان علائم خروج در معتادان به مرفین در حال بهبود باشد. انسداد گیرنده استیل‌کولین نیکوتینی α۷ توسط جدوار می‌تواند توضیح‌دهنده کاهش امتیازهای علائم شمارش شده و بررسی شده مختلف باشد که در طول خروج مرفین نشان داده شدند.

کپسول ویکیور یک داروی گیاهی ایرانی است که از ریشه این گیاه تولید شده و برای تسکین دردهای مفصلی و عضلانی و استخوانی به خصوص در دوره ترک اعتیاد کاربرد دارد.

خرید اینترنتی کپسول ویکیور 👈 (حب جدوار)

حب جدوار
کپسول ویکیور یا حب جدوار از ریشه گیاه جدوار تولید شده است.

۱۵- اثرات آنتی‌اکسیدانی

عصاره اتانولی جدوار حاوی مهارکننده‌های α-diphenyl-β-picrylhydrazyl (DPPH) و حذف‌کننده‌های سوپراکسید است که به عنوان آنتی‌اکسیدان‌های اولیه عمل می‌کنند، در حالی که استات اتیل حاوی حذف‌کننده‌های رادیکال هیدروکسیل به عنوان آنتی‌اکسیدان‌های اولیه است. β-سیستوسترول از ریشه‌های جدوار یکی از فیتواسترول‌ها با ساختار شیمیایی مشابه با کلسترول است و قابلیت حذف رادیکال‌های ایجاد شده توسط روش DPPH را دارد. این نشان می‌دهد که β-سیستوسترول دارای خواص آنتی‌اکسیدانی بالقوه است. علاوه بر این، گزارش‌های دیگری نیز نشان داده‌اند که β-سیستوسترول دارای ظرفیت قابل توجهی در حذف رادیکال‌های آزاد است. همچنین، عصاره کلروفرم از بخش ریشه جدوار بالاترین فعالیت حذف DPPH (86.56%) را نشان داده است که بالاتر از استاندارد اسید آسکوربیک (۸۲.۷۷%) در دوز مشابه است. همچنین، فلاونوئیدها به عنوان آنتی‌اکسیدان‌ها و حذف‌کننده‌های رادیکال‌های آزاد عمل می‌کنند که آسیب سلولی اکسیداتیو را مهار می‌کنند. بنابراین، عصاره‌های مختلف از جدوار اکسیداسیون را مهار کرده، خواص ضدسرطانی و ضد آترواسکلروزی دارند و می‌توانند پتانسیل جلوگیری و درمان سرطان‌های انسانی را داشته باشند.

۱۶- اثرات ضدسرطانی

سرطان مهم‌ترین مشکل بهداشت عمومی در کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه است. چهل و چهار عصاره از ۱۶ گیاه که به طور سنتی به عنوان عوامل ضدسرطان استفاده می‌شوند، در شرایط آزمایشگاهی برای فعالیت ضدتکثیری آن‌ها در برابر خطوط سلولی اپیتلیال نوع ۲ انسانی، MCF-7 و vero ارزیابی شدند. جدوار با عصاره‌های مختلفی که دارای اثرات آنتی‌اکسیدانی هستند، می‌تواند به عنوان عامل ضدتومور عمل کند. در حال حاضر، تعداد بیمارانی که به استفاده از چنین داروهای گیاهی تمایل دارند، در بیماران سرطانی در حال افزایش است. عصاره کلروفرم از بخش ریشه جدوار و عصاره کلروفرم از بخش هوایی و همچنین عصاره‌های متانولی از بخش ریشه جدوار خاصیت سیتوتوکسیک انتخابی علیه خطوط سلولی لوسمی، سرطان تخمدان و سرطان پستان با درصد مهار ۵۰-۱۰۰% نشان داده‌اند. علاوه بر این، مشتق سولفاته جدید کوئرستین (به عنوان یک فلاونوئید موجود در جدوار) دارای فعالیت ضدتوموری قوی است که از طریق مسیر آپوپتوز وابسته به گونه‌های اکسیژن فعال انجام می‌شود و می‌تواند به عنوان یک ترکیب پیش‌ساز ضدتومور توسعه یابد.

جدوار چیست
جدوار ریشه های گیاه Delphinium denudatum است.

۱۷- اثرات ضد درد

بسیاری از داروهای سنتی برای تسکین درد استفاده شده‌اند. داروهای گیاهی دارای اثرات ضدالتهابی و همچنین ضد درد بر روی بیماران مبتلا به آرتریت هستند. سمیت حاد خوراکی عصاره آبی ریشه جدوار در موش‌های سوئیس آلبینو تعیین شد. دوزهای تا ۱۴۰۰۰ میلی‌گرم بر کیلوگرم باعث مرگ نشدند اما رفتار فیزیکی غیرعادی برای ۶ ساعت به همراه افسردگی سیستم عصبی مرکزی ایجاد کردند. در چهار سطح دوز مورد استفاده (۲۰۰-۱۶۰۰ میلی‌گرم بر کیلوگرم)، عصاره جدوار اثر ضد درد وابسته به دوز خود را که با تاخیر در واکنش دم و پیچش‌های القا شده توسط اسید استیک در مدل‌های حرارتی و شیمیایی اندازه‌گیری شد، تایید کرد. گزارش علمی از نظر توکسیکولوژیک و ضد درد در مورد این مشاهده در دسترس نیست. تجویز عصاره اتانولی جدوار در دوز پایین (۳۰۰ میلی‌گرم بر کیلوگرم) و دوز بالا (۶۰۰ میلی‌گرم بر کیلوگرم)، و دوز پایین (۲۰۰ میلی‌گرم بر کیلوگرم) و دوز بالا (۴۰۰ میلی‌گرم بر کیلوگرم) از جزء متانولی در تست‌های صفحه داغ ادی و تاخیر در واکنش دم در موش‌های ویستار آلبینو به طور آماری افزایش‌های معناداری در زمان واکنش و آستانه درد نشان دادند. آلکالوئیدها دارای خواص ضد درد هستند. نشان داده شده که آلکالوئیدهای دیتروپنوئید به طور انتخابی با گیرنده‌های نیکوتینی استیل‌کولین در سیستم عصبی مرکزی تعامل دارند.

۱۸- اثرات ضد تشنج

مطالعات جداسازی بر اساس بیوسنجی بر روی جدوار در چندین مطالعه برای جداسازی اجزای ضد تشنج آن انجام شده است. عصاره غیرآلکالوئیدی آبی گیاه به کروماتوگرافی مایع خلا قرار گرفت که جزء فرعی روغنی نیمه‌خالص شده را با شستشو با استون فراهم کرد. عصاره اتانولی (EE) و جزء آبی (AF) برای ارزیابی اثربخشی جدوار با دوزهای EE از ۲۰۰، ۴۰۰، ۶۰۰ میلی‌گرم بر کیلوگرم و دوزهای AF از ۴۰۰، ۶۰۰، ۸۰۰ میلی‌گرم بر کیلوگرم در موش‌های نر CF-1 استفاده شد. جزء آبی به طور قابل توجهی مدت زمان انبساط تونیسیس خلفی در تست الکتروشوک حداکثر را به طور وابسته به دوز کاهش داد (در دوزهای ۶۰۰ و ۸۰۰ میلی‌گرم بر کیلوگرم) و فعالیت ضد تشنج قوی‌تری در برابر تشنج‌ها داشت. با این حال، EE دارای اثرات ضد تشنج ضعیف وابسته به دوز بر روی تشنج‌ها (در دوز ۶۰۰ میلی‌گرم بر کیلوگرم) بود. نتایج یک مطالعه نشان داد که جزء فرعی روغنی نیمه‌خالص شده جدوار (۰.۰۶ میلی‌گرم/میلی‌لیتر) شلیک مکرر پایدار (SRF) را در نورون‌های هیپوکامپی به صورت وابسته به استفاده و وابسته به ولتاژ در توله‌های موش صحرایی اسپراگ داولی مهار می‌کند. در ۰.۶ میلی‌گرم/میلی‌لیتر، AF فعالیت ضد تشنج مشابه فنی‌توئین را در سطح سلولی در بلوک کردن SRF در توله‌های موش صحرایی اسپراگ داولی نشان داد. یک کلاس جدید از ترکیبات ضد تشنج در جدوار شناسایی شده است که عملکرد کانال سدیم را مهار می‌کنند و از توسعه تشنج‌های صرعی جلوگیری می‌کنند. ایزوکسیلیتین، مولکولی که در جدوار کشف شده است، یک مهارکننده قوی کانال‌های سدیمی وابسته به ولتاژ است که نشان داده شده خواص ضد تشنج دارد، تشنج‌های مرحله پنج را متوقف کرده و بیان mRNA عامل نوروتروفیک مشتق شده از مغز را در صرع تجربی با استفاده از مدل کیندلینگ کاهش داده است. بر اساس تحقیقات فوق، می‌توان نتیجه گرفت که عصاره ریشه جدوار فعالیت ضد صرعی قابل توجهی نشان می‌دهد.

در زمان‌های اخیر، نانوتکنولوژی در فرمولاسیون دارویی به طور فزاینده‌ای استفاده می‌شود و مزایای آن مانند افزایش حلالیت ترکیب، کاهش دوزهای دارویی و افزایش جذب داروهای گیاهی مورد توجه قرار گرفته است. مولکول‌های فیتوشیمیایی محلول در آب مانند فلاونوئیدها به دلیل ترکیب ضعیف با روغن‌ها و دیگر لیپیدها، یا به دلیل ساختار بزرگ چند حلقه‌ای، به خوبی جذب نمی‌شوند. پیوند اجزای جدوار AF به فسفاتیدیل‌کولین، به دنبال نانوسازی، منجر به تهیه نانوفتوزوم جدوار (DNP) می‌شود. این اندازه ذره‌ای از کمپلکس (حدود ۵۰۰ نانومتر) حلالیت ترکیب را افزایش داده و جذب داروهای گیاهی را بهبود می‌بخشد. DNP همچنین اثرات ضد اضطراب و ضد افسردگی را به صورت وابسته به دوز نشان می‌دهد. DNP (400 و ۸۰۰ میلی‌گرم بر کیلوگرم) دارای دسترسی زیستی بهتر است و دسترسی به سیستم عصبی مرکزی بهتری دارد زیرا می‌تواند به راحتی از سد خونی مغزی عبور کند. این به طور قابل توجهی زمان تاخیر تشنج را در مقایسه با جزء آبی آزاد در موش‌های سوئیس آلبینو تغییر داد.

۱۹- اثرات بر بیماری‌های آلزایمر و پارکینسون

در یک مطالعه، آلکالوئیدهای نوردی‌ترپنوئیدی شامل ۱β-هیدروکسی، ۱۴β-استیل کندلفین، جدورین-A و جدورین-B همراه با آلکالوئیدهایی مانند ایزوتالاتیزیدین هیدرات و دی‌هیدروپنتاژینین از جدوار استخراج شدند. جدورین-A، آلکالوئیدهای ایزوتالاتیزیدین هیدرات و دی‌هیدروپنتاژینین اثرات مهاری رقابتی از طریق مهار آنزیم‌های استیل‌کولین‌استراز و بوتیریل‌کولین‌استراز را به ترتیب نشان دادند. ایزوتالاتیزیدین هیدرات در مقایسه با داروهای استاندارد مورد استفاده، مانند آلزانثان A و گالانتامین، دارای خواص ضد استیل‌کولین‌استراز است و می‌تواند به عنوان داروی هدف برای درمان بیماری آلزایمر استفاده شود.

بیماری پارکینسون یک بیماری نورودژنراتیو وابسته به سن است که نسبتاً شایع است. داروهای گیاهی ممکن است علائم بیماری پارکینسون را بهبود بخشند و به عنوان داروهای ایمن و تحمل‌پذیر شناخته می‌شوند. درمان با عصاره اتانولی جدوار به مدت سه هفته در مدل موش‌های پارکینسونیسم به طور قابل توجهی فعالیت‌های سوپراکسید دیسموتاز و کاتالاز در استریاتوم را که به طور معنی‌داری با آسیب کاهش یافته بودند، تضعیف کرد. همچنین، افزایش بیان تیروزین هیدروکسیلاز در استریاتوم ایپس‌لاترال پس از درمان با عصاره اتانولی جدوار مشاهده شد.

گیاه جدوار
گیاه جدوار

۲۰- اثرات ضد افسردگی

جدوار دارای خواص مفید علیه چندین اختلال عصبی است. کوئرستین جدوار اثرات امیدوارکننده‌ای بر اضطراب و افسردگی دارد. عصاره آبی (۲۰۰-۱۶۰۰ میلی‌گرم بر کیلوگرم، خوراکی) جدوار اثرات ضد افسردگی معنی‌داری در پارادایم‌های افسردگی در موش‌ها نشان داده است. اثر ضد افسردگی کوئرستین ممکن است به وسیله مهار گیرنده‌های N-Methyl-d-aspartic acid و/یا سنتز نیتریک اکسید از طریق تعدیل مسیر گلوتامات و نیتریک اکسید تحت تأثیر قرار گیرد. همچنین تأیید شده است که تجویز کوئرستین سطوح گوانوزین مونوفسفات حلقوی را کاهش می‌دهد. علاوه بر این، اثرات آنتی‌اکسیدانی کوئرستین نیز در خواص ضد افسردگی آن نقش دارند، با توجه به کاهش سطوح لیپید هیدروپروکسید در هیپوکامپ.

۲۱- اثرات ضد اضطراب

اضطراب یک احساس مبهم، نگران‌کننده و ترسناک است که با پاسخ خودکار (خودکنترلی) همراه است. داروهای روان‌گردان معمولاً برای اضطراب تجویز می‌شوند، اما عوارض جانبی عمده‌ای دارند. جدوار می‌تواند در مدیریت اضطراب استفاده شود زیرا می‌تواند اثرات اختلالات روانی را کاهش دهد. جدوار اثرات ضد اسپاسم بر روی موش‌ها دارد و خواص ضد استرس گسترده‌ای را بر روی استرسورهای مختلف اعمال می‌کند. نتایج یک مطالعه جدید نشان داد که عصاره هیدروالکلی ریشه جدوار اثرات ضد اضطراب در موش‌های ویستار آلبینو در دوزهای ۲۰۰ و ۴۰۰ میلی‌گرم بر کیلوگرم فراهم می‌کند. عصاره ریشه جدوار به طور معنی‌داری تعداد برخاستن و تعداد پله‌های پیموده شده را کاهش داد. همچنین فعالیت حرکتی خودبخودی را در موش‌های ویستار کاهش داد. این خواص ممکن است به دلیل تعامل فلاونوئیدها، آلکالوئیدها، تانن‌ها، تری‌ترپنوئیدها و استروئیدهای گیاه با کمپلکس گیرنده گاما-آمینوبوتیریک اسید/بنزودیازپین در مغز باشد. با این حال، فلاونوئیدها دارای فعالیت‌های ضد اضطراب اثبات شده هستند.

جلال عباسیان

جلال عباسیان

من جلال عباسیان در رشته تولید و فرآوری گیاهان دارویی از مقطح کاردانی پله پله تا دکترا تحصیل کردم. اینجا سعی میکنم مطالبی درباره گیاهان دارویی و داروهای گیاهی رو با شما به اشتراک بگذارم.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

×