افتادگی مثانه و راه درمان آن

درمان افتادگی مثانه و راه های درمان آن 

افتادگی مثانه یک مشکل پزشکی رایج در زنان است که کیفیت زندگی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این وضعیت، که به نام پرولاپس یا سیستوسل نیز شناخته می‌شود، به ضعف و کشیدگی بافت‌های حمایتی بین مثانه و دیواره واژن اشاره دارد که منجر به بیرون زدگی مثانه به داخل واژن می‌شود. این بیماری می‌تواند به دلایل مختلفی مانند زایمان طبیعی، یبوست مزمن، سرفه‌های شدید، بلند کردن اجسام سنگین و افزایش سن رخ دهد. عوامل هورمونی ناشی از یائسگی نیز ممکن است این وضعیت را تشدید کنند.

علائم افتادگی مثانه بسته به شدت آن متفاوت است. در مراحل ابتدایی، ممکن است فرد هیچ علامتی نداشته باشد، اما در مراحل پیشرفته‌تر علائمی مانند احساس پر بودن مثانه حتی پس از ادرار، درد یا نشت ادرار در هنگام رابطه جنسی، ورم واژن، عفونت‌های مکرر و بی‌اختیاری ادرار دیده می‌شود.  در ادامه با درمان افتادگی مثانه و علائم آن آشنا می شوید.

علائم افتادگی مثانه چیست؟

در مراحل ابتدایی این بیماری، ممکن است هیچ علامتی ظاهر نشود. اما با پیشرفت بیماری، علائم مختلفی ممکن است بروز کنند، از جمله:

• احساس پر بودن مثانه حتی پس از ادرار
• درد یا نشت ادرار در حین رابطه جنسی
• تورم قابل لمس در ناحیه واژن
• عفونت‌های مکرر زنانگی
• احساس فشار یا پری در ناحیه لگن و واژن
• ناراحتی هنگام کشیدگی، سرفه یا حمل اجسام سنگین
• در موارد شدیدتر، برآمدگی از دهانه واژن
• بی‌اختیاری ادرار هنگام فشار بر مثانه، مانند سرفه، خنده یا عطسه

یکی از روش‌های مهم درمان افتادگی مثانه، رسیدگی به عفونت‌های مکرر است. برخی از این عفونت‌ها ممکن است نسبت به آنتی‌بیوتیک‌ها مقاوم باشند، بنابراین می‌توان از داروها و روش‌های کمکی برای درمان آنها استفاده کرد.

بسیاری از این مشکلات در هنگام ایستادن های طولانی بروز می کند و با دراز کشیدن از بین می رود.  به طور کلی اگر علائمی شامل ناتوانی در کنترل مثانه، تکرار ادرار رفتن، و افزایش فشار مثانه داشتید می بایست به ایجاد افتادگی مثانه شک کنید.

علت افتادگی مثانه چیست؟

کف لگن از ماهیچه‌ها، رباط‌ها و بافت‌های حمایتی تشکیل شده است که وظیفه حمایت از مثانه و سایر اندام‌های لگن را بر عهده دارد. برخی عوامل می‌توانند به مرور زمان به این ساختارها آسیب بزنند و منجر به افتادگی مثانه شوند، از جمله:

• زایمان طبیعی و مکرر
• اضافه وزن و چاقی مزمن
• زور زدن در هنگام ادرار
• بلند کردن اجسام سنگین به‌طور مداوم
• سرفه‌های مزمن یا برونشیت‌های طولانی‌مدت
• برداشتن رحم (هیسترکتومی)
• سابقه جراحی در ناحیه لگن
• افزایش سن و کاهش استحکام عضلات
• یبوست مزمن و فشار زیاد هنگام دفع
• کمبود هورمون استروژن پس از یائسگی
• فعالیت‌های جسمانی سنگین یا نادرست
• سابقه خانوادگی افتادگی مثانه

این عوامل از مهم‌ترین علل ایجاد افتادگی مثانه یا سیستوسل محسوب می‌شوند و آگاهی از آن‌ها برای پیشگیری و مدیریت این وضعیت ضروری است.

افتادگی مثانه را چطور تشخیص دهیم؟

افتادگی مثانه یا سیستوسل را می‌توان از طریق آزمایشات بالینی واژن شناسایی کرد. این بیماری به سه درجه مختلف تقسیم می‌شود که هر یک نشان‌دهنده میزان شدت افتادگی مثانه است.

1. درجه یک: خفیف
   • در این مرحله، افتادگی مثانه خفیف است و تنها زمانی مثانه به مقدار کمی وارد واژن می‌شود. معمولاً در این مرحله علائم خاصی دیده نمی‌شود و بسیاری از زنان ممکن است از وجود این مشکل بی‌خبر باشند.
2. درجه دو: متوسط
   • در این مرحله، مثانه به حدی وارد واژن می‌شود که باعث باز شدن دهانه واژن می‌گردد. در این وضعیت، زنان ممکن است علائمی مانند احساس فشار یا ناراحتی در ناحیه لگن را تجربه کنند. این علائم معمولاً در هنگام ایستادن طولانی‌مدت یا فعالیت‌های فیزیکی شدیدتر بروز می‌کنند.
3. درجه سه: پیشرفته
   • این مرحله شدیدترین حالت افتادگی مثانه است که در آن، مثانه از دهانه واژن بیرون زده و حتی ممکن است قابل مشاهده باشد. در این حالت، علائم معمولاً شدیدتر هستند و می‌توانند شامل درد، مشکلات ادراری و عفونت‌های مکرر مجاری ادراری باشند. تشخیص و درمان فوری در این مرحله ضروری است تا از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری شود.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

۱. افتادگی شدید مثانه:

• اگر افتادگی مثانه به حدی باشد که باعث تخلیه ناقص مثانه شود و در نتیجه منجر به عفونت‌های مکرر گردد، باید حتماً به پزشک مراجعه کرد.

۲. مشکلات در تخلیه مثانه:

• در صورتی که یک زن در تخلیه کامل مثانه خود دچار مشکل باشد، پزشک ممکن است میزان ادرار باقی‌مانده در مثانه پس از ادرار را اندازه‌گیری کند. این موضوع می‌تواند نشان‌دهنده نیاز به مداخله پزشکی باشد.

۳. اندازه‌گیری ادرار باقی‌مانده:

• پزشک معمولاً از سونوگرافی مثانه برای اندازه‌گیری ادرار باقی‌مانده استفاده می‌کند. در این روش، وسیله‌ای به نام مبدل، امواج بی‌خطر و بدون درد را به مثانه ارسال می‌کند تا تصاویری تهیه شود و میزان ادرار باقی‌مانده تست گردد. سپس این تصاویر توسط رادیولوژیست تفسیر می‌شود.
• پزشک ممکن است برای اندازه‌گیری دقیق ادرار باقی‌مانده از کاتتر، که یک لوله باریک و انعطاف‌پذیر است، استفاده کند. این کاتتر پس از ادرار کردن از طریق مجرای ادرار وارد مثانه می‌شود تا ادرار باقی‌مانده را تخلیه و اندازه‌گیری کند.
• اگر میزان ادرار باقی‌مانده به ۱۰۰ میلی‌لیتر یا بیشتر برسد، این نشانه‌ای است که مثانه به طور کامل تخلیه نمی‌شود. در چنین مواردی، پزشک ممکن است از بی‌حسی موضعی برای انجام این روش‌ها استفاده کند.
• همچنین پزشک ممکن است برای تشخیص و درمان افتادگی مثانه از یک سیستویورتروگرام (معاینه با اشعه ایکس از مثانه در حین ادرار) استفاده کند. این روش به پزشک کمک می‌کند تا وضعیت مثانه را بهتر ارزیابی کرده و تصمیمات درمانی مناسبی اتخاذ کند.

.

سیستویورتروگرام در حین ادرار کردن زن انجام می‌شود. این آزمایش شامل گرفتن تصاویری با اشعه ایکس از مثانه است که به پزشک کمک می‌کند تا وضعیت مثانه را به دقت بررسی کند و مشکلاتی که ممکن است جریان طبیعی ادرار را مسدود کرده باشند، شناسایی نماید.

در طی این آزمایش، متخصص مربوطه تصاویر اشعه ایکس را تهیه می‌کند و رادیولوژیست به تحلیل و تفسیر این تصاویر می‌پردازد. نیاز به بی‌حسی معمولاً وجود ندارد، اما برای برخی زنان، استفاده از آرام‌بخش‌ها ممکن است توصیه شود تا فرآیند راحت‌تر انجام شود.

پزشک ممکن است نیاز به انجام آزمایش‌های اضافی نیز داشته باشد تا تشخیص دقیق‌تری ارائه دهد و بهترین راهکارهای درمانی را پیشنهاد کند.

راه پیشگیری از افتادگی مثانه چیست؟

یبوست یکی از عواملی است که می‌تواند به افتادگی مثانه منجر شود. پیشگیری و درمان یبوست می‌تواند به‌طور قابل توجهی در کاهش خطر افتادگی مثانه مؤثر باشد. برای این منظور، مصرف غذاهای پُر فیبر و پرهیز از بلند کردن اجسام سنگین بسیار مهم است. برای اطلاع از این راه حل پیشنهاد می شود صفحه پیشنهادی را مطالعه کنید👈 راه درمان یبوست  

همچنین، یادگیری روش صحیح بلند کردن اجسام، به‌ویژه خم کردن زانوها هنگام بلند کردن اشیاء، می‌تواند به جلوگیری از فشار اضافی بر روی عضلات لگن کمک کند.

تمرینات پلزی و مدیریت افتادگی مثانه

تمرینات پلزی به تقویت عضلات اطراف مثانه و حمایت از کنترل آن کمک می‌کنند. در ادامه، به معرفی چند تمرین مؤثر برای مدیریت افتادگی مثانه پرداخته می‌شود:

• تمرینات Kegel: برای انجام این تمرینات، به پشت دراز بکشید و کف پاها را بر روی زمین قرار دهید. سپس، لگن را از زمین جدا کرده و عضلات لگن را منقبض کنید. این حرکت را چند بار تکرار کرده و هر روز زمانی را به انجام آن اختصاص دهید.
• تمرینات Bridge: در این تمرین، دراز بکشید، زانوها را خم کرده و پاها را به طور متوسط باز کنید. سپس، با منقبض کردن و شل کردن عضلات لگن و سینه، بازوها را به سمت بالا ببرید تا بدن از زمین بلند شود. این حالت را برای چند ثانیه نگه‌دارید و سپس به حالت اولیه بازگردید. این تمرین به تقویت عضلات کل بدن کمک می‌کند.
• تمرینات Squat: با ایستادن و خم کردن زانوها، کمر را به سمت پایین بیاورید. توجه ویژه‌ای به انقباض عضلات مثانه داشته باشید. این تمرین به تقویت عضلات لگن و کنترل عضلات مثانه کمک می‌کند.

قبل از شروع هر برنامه تمرینی جدید، به‌ویژه اگر مشکلاتی مانند دیسک کمر، سیاتیک یا زانو درد دارید، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا از مناسب بودن تمرینات اطمینان حاصل کنید.

درمان افتادگی مثانه با دارو

در مراحل ابتدایی برای رفع افتادگی مثانه می توان با انجام تمرینات کگل و مصرف داروهای گیاهی همانند قرص ایارج به بهبود آن کمک کرد.

همچنین با مصرف داروهای گیاهی که حاوی ترکیبات شبه استروژنی باشد می تواند خیلی کمک کننده باشد.(خصوصا در خانم هایی که یائسه شده اند زیرا سطح استروژن آنها پایین تر است.)

از جمله این گیاهان دارویی برای افتادگی مثانه که با افزایش سطح استروژن باعث کمک به بهبود افتادگی مثانه می شوند می توان به مواردی همچون سویا، تخم شنبلیله، شیرین بیان، بادام زمینی و پیوراریا اشاره کرد.

گیاه پیوراریا میریفیکا از گیاهانی است که دارای ترکیبات استروژنی گیاهی یا فیتواستروژن است. این دارو برای درمان مشکلاتی که ناشی از کمبود استروژن در بدن هستند (مثل عدم رشد کافی سینه ها) استفاده می شود و می تواند برای افتادگی مقانه که در اثر کمبود استروژن ایجاد شده است نیز موثر باشد. خرید آن در سایت درمانگیاه امکان پذیر است.

اگر علائم افتادگی مثانه به علت شروع علائم یائسگی رخ داده باشد می بایست ابتدا درمانی برای علل اولیه آن داشته باشید. تا زمانی که علل اولیه افتادگی مثانه درمان نشود، انجام ورزش ها و تمرین ها نمی تواند تغییری ایجاد کند. پس اگر متوجه شدید که بروز علائم یائسگی و تغییرات هورمونی که در اثر آن ایجاد شده است مصرف سویگان پیشنهاد می شود. کپسول سویگان داروی پیشگیری از سرطان سینه و رفع علائم یائسگی است.

همانطورذ که در بالا گفته شد، سویا یکی از گیاهانی است که می تواند به افزایش سطح استروژن و رفع بسیاری از مشکلات زنانه کمک کند. کپسول سویگان محصولی است که از سویا گرفته شده و برای بهبود وضعیت استروژنی بدن شماست.

افتادگی مثانه یک مساله زنانه است و دقیقا عوامل زنانه و تییرات هورمونی زنانه می تواند باعث ایجاد آن شود. زایمان و تغییرات هورمونی ناشی از آن، پریود و یبوست دوران پریود همچنین یائسگی و عوارضی که ایجاد می کند همگی می توانند بهانه ای باشند تا یک خانم درگیر افتادگی مثانه شود. گرچه با مصرف داروهای اختصاصی افتادگی مثانه و ورزش ها می توان علائم را کاهش داد. اما همانطور که بالاتر ذکر شد برای درمان کامل باید عوامل اصلی ایجاد کننده آن را از بین برد. داروهای گیاهی زیادی برای رفع مشکلات زنانه در داروخانه اینترنتی درمانگیاه وجود دارد.

در ترکیبات این دارو ها رازیانه به عنوان یک عامل درمان مسائل زنان کابردی اساسی دارد. پس چه بهتر که برای رفع این مشکلات مستقیما از شربت رازیانه کمک بگیرید. شربت رازیانه در درمان افتادگی مثانه با پیشگیری از ابتلا به یبوست و بهبود وضعیت سیستم گوارش و همچنین کاهش علائم یائسگی همراه می شود.

به طور کلی ضمن مصرف داروهای مناسب برای درمان افتادگی مثانه انجام تمرینات پلزی اهمیت دارد و تغییرات در رفتارهای روزمره می‌تواند بهبود ایجاد کند. همچنین، مشاوره پزشکی برای انتخاب درمان‌های مناسب و داروهای موثر اساسی است. آگاهی از روش‌های طبیعی برای کاهش علائم نیز به افراد کمک می کند. در مراحل حاد و پیشرفته بیماری مداخله پزشکی انجام می شود، که به تشخیص پزشک می تواند شیاف واژینال و یا جراحی باشد.

تغییرات سبک زندگی و درمان افتادگی مثانه

تغییرات در سبک زندگی می‌تواند در مدیریت و درمان افتادگی مثانه تاثیرگذار باشد، به‌ویژه در مراحل اولیه که از تشدید بیماری جلوگیری می‌شود. اگر فرد علائم افتادگی مثانه دارد، تغییرات زیر ممکن است به بهبود وضعیت کمک کنند:

کاهش وزن:

برنامه‌ریزی برای کاهش وزن در صورت لزوم می‌تواند به تقویت عضلات و کاهش فشار بر روی مثانه کمک کند.

جلوگیری از یبوست:

حفظ یک رژیم غذایی با فیبر مناسب و مصرف آب کافی می‌تواند از یبوست جلوگیری کند و در نتیجه موجب درمان افتادگی مثانه که در اثر فشار فع ایجاد شده است بشود.

ترک سیگار:

سیگار کشیدن ممکن است به عوارض افتادگی مثانه بیافزاید. پس ترک سیگار نیز می تواند علائم افتادگی مثانه را درمان کند.

اصلاح نحوه نشستن در دستشویی:

نحوه صحیح نشستن در دستشویی می‌تواند فشار بر روی مثانه را کاهش دهد و موجب درمان افتادگی مثانه می شود.

اجتناب از بلند کردن اجسام سنگین:

بلند کردن اجسام سنگین ممکن است فشار زیادی به عضلات کف لگن و مثانه وارد کند. اجتناب از این عمل می‌تواند مفید باشد و به درمان افتادگی مثانه کمک کند.

درمان سرفه و بیماری‌های ریوی:

درمان سرفه و بیماری‌های ریوی به درمان افتادگی مثانه کمک می‌کند.

استفاده از پسای:

استفاده از پساری یک راهکار غیر جراحی است که به حمایت از مثانه و دیواره جلویی واژن می‌پردازد.

با پیشنهادات پزشک و توجه به نیازهای خاص هر فرد، این تغییرات می‌توانند به بهبود وضعیت و درمان افتادگی مثانه کمک کنند. در صورت نیاز به درمان جدی‌تر، انجام عمل جراحی ترمیمی یا استفاده از روش‌های جدید مانند پسای ممکن است لازم باشد.

شیاف واژینال چیست؟

شیاف واژینال، که به‌طور معمول از جنس سیلیکون ساخته شده است، یکی از روش‌های درمانی برای افتادگی مثانه به شمار می‌آید. این شیاف‌های کوچک به طور خاص برای کمک به بهبود وضعیت افتادگی مثانه طراحی شده‌اند.

روش استفاده: شیاف واژینال به آرامی و با دقت در داخل واژن قرار می‌گیرد. وظیفه این شیاف این است که دیواره واژن را به طور مؤثر نگه دارد و مثانه را به موقعیت طبیعی خود بازگرداند. با این کار، فشار و فشار اضافی بر روی مثانه کاهش می‌یابد و عملکرد طبیعی آن بهبود می‌یابد.

انتخاب شیاف مناسب: پزشک با بررسی دقیق آزمایشات و وضعیت هر فرد، مناسب‌ترین شیاف را برای درمان افتادگی مثانه انتخاب می‌کند. این انتخاب به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله شدت افتادگی و وضعیت عمومی بیمار.

شیاف‌های واژینال، به عنوان یک روش غیرجراحی، می‌توانند به‌ویژه در مراحل اولیه یا در مواردی که بیمار تمایل به اجتناب از جراحی دارد، مؤثر واقع شوند. استفاده صحیح و منظم از این شیاف‌ها می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی و کاهش علائم افتادگی مثانه کمک کند.

جراحی افتادگی مثانه چگونه است؟

جراحی یکی از روش‌های مؤثر درمان افتادگی مثانه است که تحت نظر پزشک متخصص انجام می‌شود. در این روش، هدف اصلی رفع مشکلات ساختاری مثانه و بهبود عملکرد آن است.

روش‌های جراحی:

یکی از رایج‌ترین روش‌ها برای اصلاح افتادگی مثانه، جراحی اصلاح دیواره قدامی واژن، یا کولپورافی قدامی، است. در این روش، جراح برشی در دیواره واژن ایجاد می‌کند و بافت اضافی بین واژن و مثانه را تا کرده و می‌دوزد. این عمل باعث تقویت و سفت شدن لایه‌های بافتی که اندام‌ها را از هم جدا می‌کنند، می‌شود و تکیه‌گاهی جدید برای مثانه فراهم می‌آورد.

مراحل عمل جراحی:

1. آمادگی برای جراحی: پیش از عمل، پزشک تمامی مراحل را برای بیمار توضیح می‌دهد و ممکن است آزمایشاتی برای ارزیابی وضعیت بیمار انجام دهد.
2. اجرای جراحی: جراحی معمولاً تحت بیهوشی عمومی یا بی‌حسی موضعی انجام می‌شود. جراح با دقت برشی را در دیواره واژن ایجاد کرده و بافت‌های اضافی را اصلاح می‌کند.
3. دوره بهبود: پس از عمل، بیمار معمولاً باید دوران نقاهت را سپری کند که معمولاً بین ۴ تا ۶ هفته طول می‌کشد. در این مدت، ممکن است نیاز به مراقبت‌های خاصی باشد و فعالیت‌های فیزیکی باید محدود شوند.

عوارض و مراقبت‌های بعد از جراحی:

جراحی افتادگی مثانه به طور معمول عوارض جدی ندارد، اما ممکن است در روزهای ابتدایی بعد از عمل، بیمار احساس درد و ناراحتی داشته باشد. مهم است که بیمار به توصیه‌های پزشک در خصوص مراقبت‌های بعد از جراحی و مراحل بهبودی توجه کند.

پزشک متخصص:

عمل جراحی اصلاح دیواره قدامی واژن به‌طور معمول توسط جراحانی که در زمینه مجرای ادرار و سیستم تولید مثل زنان تخصص دارند، انجام می‌شود. این جراحان با تجربه، جراحی را در یک بیمارستان انجام می‌دهند و پس از عمل، روند بهبودی و مراقبت‌های لازم را به بیمار توضیح می‌دهند.

با توجه به شرایط خاص هر بیمار و شدت افتادگی مثانه، پزشک ممکن است روش‌های جراحی متفاوتی را پیشنهاد دهد که مناسب‌ترین گزینه برای بهبود وضعیت فرد باشد.

 چه افرادی به افتادگی مثانه دچار می شود؟

کف لگن که از ماهیچه‌ها، رباط‌ها و بافت‌های همبند تشکیل شده است که از مثانه و دیگر اندام‌های لگن حمایت می کند.

اتصالات بین عضلات کف لگن و رباط‌ها ممکن است به دلیل عواملی مانند پیری و زایمان یا کشیدگی مزمن عضلات کف لگن ضعیف شوند. این ضعف می‌تواند باعث افتادگی مثانه شود، به‌طوری که مثانه به سمت پایین‌تر از حد طبیعی خود حرکت کرده و به داخل واژن برآمده باشد (پرولاپس قدامی).

افرادی درگیر افتادگی مثانه می شوند که مواردی شامل بارداری و زایمان طبیعی، اضافه وزن یا چاقی، بلند کردن مکرر اجسام سنگین، فشار هنگام اجابت مزاج، سرفه یا برونشیت مزمن  را تجربه کرده اند. عواملی نظیر زایمان واژینال یا طبیعی و افزایش سن نیز می‌توانند ریسک ابتلا به افتادگی مثانه را افزایش دهند. همچنین، عمل هیسترکتومی یا برداشتن رحم و ژنتیک نیز به‌عنوان عوامل ممکن بررسی می‌شوند. زنانی که چاق هستند نیز بیشتر در معرض خطر پرولاپس قدامی قرار دارند.

کلام آخر

درمان افتادگی مثانه نیاز به تغییرات سبک زندگی دارد. تمرینات ورزشی در منزل که بر تقویت عضلات ناحیه لگن اثر می گذارند بسیار موثر است.  تغییرات در سبک زندگی می‌توانند در مراحل اولیه موجب درمان افتادگی مثانه شود.

به کلیه این تغییرات در متن به صورت کامل پرداختیم. استفاده از شیاف واژینال یا جراحی نیز در صورت لزوم می‌توانند درمان‌های موثری باشند. مشاوره پزشکی برای انتخاب روش‌های مناسب و داروهای اثربخش حائز اهمیت است. در مراحل پیشرفته، مداخله پزشکی با شیاف واژینال یا جراحی اجرا می‌شود.

افرادی که به افتادگی مثانه دچار می‌شوند، ممکن است عللی چون بارداری، زایمان، اضافه وزن، بلند کردن اجسام سنگین و سایر عوامل را تجربه کرده باشند. تشخیص و درمان افتادگی مثانه تواسط پزشک می‌تواند به بهبود وضعیت و کاهش علائم کمک کند.