آشنایی با فشار خون و مقابله با آن

فشار خون بالا چیست؟

بسیاری از افراد در سراسر جهان مبتلا به پر فشاری (هیپرتانسیون؛ hypertension) یا افزایش فشار خون هستند که اصطلاحا به آن «فشار خون» یا «فشار خون بالا» هم گفته می شود.

در انگلستان حدود ۱۶ میلیون، یعنی بیش از۲۵% افراد و در آمریکا ۵۸.۴ میلیون نفر یعنی ۲۹% حدود بزرگسالان مبتلا بهفشار خون بالا هستند.

از آنجا که فشار خون بالا اغلب با علایم همراه نیست بسیاری از افراد آن را نگران کننده نمی دانند، حال آنکه این گونه نیست. اکثر افراد نمیتوانند افزایش فشار خون خود را احساس کنند زیرا بالارفتن فشار خون معمولا با نشانه ای همراه نیست. فشار خون بالا احتمال بروز نارسایی قلب، حمله قلبی، سکته مغزی و نارسایی کلیه را افزایش می دهد.

بنابراین با کنترل مرتب فشار خون می توان موثر بودن داروها و محدودیت های غذایی را تعیین نمود.

محدوده های فشار خون بالا و فشار خون پایین

• فشار خون پایین
  فشار سیستولیک کمتر از ۹۰ میلی متر جیوه (یا ۲۵ میلی متر جیوه پایین تر از فشار معمول).

• فشارخون پیش از رسیدن به حد بالا
  فشار خون سیستولیک ۱۲۰ تا ۱۳۹ میلی متر یا فشار خون دیاستولیک ۸۰ تا ۸۹ میلی متر جیوه.

• مرحله ۱ افزایش فشار خون
  فشارخون سیستولیک ۱۴۰ تا ۱۵۹ میلی متر جیوه (به طور دایمی) یا فشارخون دیاستولیک ۹۰ تا ۹۹ میلی متر جیوه (به طور دایمی).

• مرحله ۲ افزایش فشار خون
  فشار خون سیستولیک ۱۶۰ میلی متر جیوه یا بیشتر (به طور دایمی) یا فشارخون سیستولیک ۱۰۰ میلی متر جیوه یا بیشتر (به طور دایمی).

چه شرایطی فشار خون را  تحت تاثیر قرار میدهد

فشار خون در شرایط متعدد تحت تأثیر قرار می گیرد و شاهد افزایش فشار خون و یا کاهش فشار خون می شویم که از آن جمله عبارتند از:

• بیماری های قلبی عروقی
• بیماری های عصبی
• بیماری های کلیوی
• بیماری پره اکلامپسی در زنان باردار
• عوامل فیزیولوژیک مانند استرس، خشم یا ترس
• استفاده از برخی داروها
• افزایش فشار خون روپوش سفید

با یک بار اندازه گیری فشار خون مبتلا به پرفشاری نیستید

بالا بودن فشار خون در یک بار اندازه گیری آن، الزاما به معنی پر فشاری خون نیست. از سوی دیگر یک بار طبیعی بودن فشار خون به معنی عدم ابتلا به پر فشاری خون نیست.

علائم فشار خون بالا

اگر چه علائم فشار خون بالا معمولا مواردی چون سردرد، گیجی، درد قفس سینه، وزوز گوش، نامنظم شدن ضربان قلب، خونریزی بینی، خستگی و مشکلات بینایی است ولی در اکثر موارد بدون علامت است.

 عوامل موثر بر فشار خون

عوامل بسیاری شامل مقدار آب و نمک موجود در بدن، وضیعت کلیه ها، سیستم عصبی یا رگهای خونی و سطوح هورمون های مختلف بدن بر فشار خون تأثیر می گذارند.

سابقه خانوادگی فشار خون بالا

احتمال افزایش فشار خون در صورت وجود سابقه خانوادگی و فامیلی بیشتر است.

 فشار خون بدخیم

اگر دچار سر درد شدید شده اید فورا به پزشک مراجعه کنید زیرا ممکن است این سردرد نشان دهنده عارضه ای خطرناک و یا نوعی فشار خون خیلی بالا، موسوم به از فشار خون بدخیم) باشد.

برای مقابله با فشار خون بالا چه باید کرد؟

در ادامه  درمانگیاه به شما راهکارهایی برای مقابله با فشار خون پیشنهاد میدهد.

• افزایش فعالیت بدنی

  اگر به پرفشاری خون مبتلا هستید، انجام ورزش یکی از بهترین روش ها برای مقابله با این شرایط است.

ضربان قلب و نرخ تنفس طی فعالیت بدنی افزایش می یابند که به تقویت قلب کمک کرده و از این رو دشواری کمتری در پمپاژ خون دارد. بر همین اساس، ورزش می تواند برای کاهش فشار خون مفید باشد.

مطالعه ای که در سال 2013 انجام شد، نشان داد سالمندان کم تحرکی که انجام تمرینات هوازی را آغاز کرده بودند، کاهش 3.9 درصدی فشار خون سیستولیک و 4.5 درصدی فشار خون دیالوستیک را تجربه کردند.

سه یا چهار جلسه ورزشی حداقل 40 دقیقه ای در هفته توصیه شده است.

شدت تمرینات ورزشی می تواند از متوسط یا شدید باشد که این به سطوح سلامت و آمادگی جسمانی فرد بستگی دارد. اگر به یک مشکل قلبی مبتلا هستید، بهتر است زیر نظر یک فرد متخصص ورزش کنید.

• کاهش مصرف قندها

  قندها و کربوهیدرات های پالایش شده اثر چشمگیری بر افزایش وزن و فشار خون کنترل نشده دارند.

اگرچه این مواد از اجزا رایج در بیشتر رژیم های غذایی هستند، بهتر است مصرف آنها محدود شود.

مطالعات علمی نشان داده اند که یک رژیم غذایی با محتوای کم قندها و کربوهیدرات های پالایش شده می تواند به کاهش فشار خون بالا کمک کند.

از سوی دیگر، یک رژیم غذایی با محتوای محدود قندها و کربوهیدرات های پالایش شده می تواند به احساس سیری برای مدت زمان طولانی‌تر کمک کند زیرا گزینه های بهتر مانند پروتئین ها، چربی های سالم و کربوهیدرات های کامل جایگزین آنها شده اند.

• مصرف پتاسیم بیشتر و سدیم کمتر

  بخشی از بهبود سبک زندگی شامل تغییر در عادات غذایی می شود.

در همین راستا و برای مقابله با فشار خون بالا بهتر است میزان مصرف پتاسیم خود را افزایش داده و سدیم کمتری مصرف کنید.

پتاسیم به کاهش تنش در رگ های خون کمک می کند و آثار نمک را نیز کاهش می دهد.

با این وجود، رژیم های غذایی با محتوای پتاسیم بیش از حد نیز می توانند برای سلامت کلیه های انسان مضر باشند. از این رو، پیش از افزایش مصرف این ماده معدنی با پزشک خود مشورت کنید.

از جمله منابع غذایی خوب برای پتاسیم می توان به موارد زیر اشاره کرد:

– محصولات لبنی کم چرب

– ماهی های چرب، مانند سالمون

– میوه ها، مانند موز، زردآلو، آووکادو، و پرتقال

– سبزیجات، مانند سیب زمینی شیرین، سیب زمینی، گوجه فرنگی و اسفناج

سدیم در بسیاری از غذاهای موجود در بازار وجود دارد. برچسب غذاها را پیش از خرید مطالعه کرده تا از میزان سدیم موجود در آنها آگاه شده و در صورت نیاز محصول دیگری را انتخاب کنید.

پرهیز از تنباکو

دلایل بی شماری برای ترک سیگار وجود دارند. اگرچه بسیاری از افراد سیگاری آنها را نادیده می گیرند، اما این عادت مضر موجب افزایش فشار خون و ضربان قلب می شود. سموم موجود در سیگار دیواره رگ های خونی را تخریب می کنند که موجب التهاب و تنگ شدن سرخرگ ها می شود.

افرادی که در معرض دود دست دوم سیگار قرار می گیرند نیز از آثار مخرب آن در امان نیستند.

بر همین اساس، پرهیز از سیگار از اهمیت ویژه ای برای کمک به کاهش فشار خون بالا یا پرهیز از ابتلا به این شرایط برخوردار است.

کنترل استرس

در صورت ابتلا به پرفشاری خون، برخورداری از مهارت های مدیریت استرس عاملی کلیدی برای ایجاد تغییر در سبک زندگی است.

اگرچه ممکن است افراد بسیاری آن را دست کم بگیرند، اما استرس می تواند موجب تشدید بسیاری از بیماری ها شود.

شما می توانید استرس خود را با کمک برخی تکنیک های تن‌آرامی کنترل کنید که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:

– یوگا و مدیتیشتن

– تمرینات تنفس عمیق

– مطالعه یک کتاب

– طب سوزنی و ماساژ