گزنه برای مو، پروستات و قند خون

گزنه برای مو می توانید مفید باشد و سبب جلوگیری از ریزش مو شود. همچنین استفاده از گزنه برای پروستات می تواند سب رفع مشکل احتباس و قطره قطره آمدن ادرار شود. اما گزنه سرد است یا گرم؟ و آیا برای همه افراد قابل استفاده است یا خیر؟

در این مطلب به معرفی کامل گیاه گزنه می پردازیم و تلاش می کنیم که به موارد مصرف و خواص درمانی گزنه اشاره کنیم.

خصوصیات گیاهشناسی گیاه گزنه

گزنه دوپایه در انگلیسی با نام Stinging nettle شناخته می شود. اسم علمی این گیاه که برای شناسایی تخصصی آن دربین گیاهشناسان به کار می رود، Urtica dioia و از خانواده گزنه سانان Urticaceae می باشد.

گزنه گیاهی علفی است که ارتفاع آن گاهی اوقات می تواند در صورت مساعد بودن شرایط محیطی تا نزدیک به ۸۰ سانتیمتر هم برسد، اما اغلب در حدود ۴۰ تا ۵۰ سانتیمتر دیده می شود.

برگ های آن ساده و غیرمرکب، متقابل و به طول ۵ تا ۱۵ سانتیمتر هستند. لبه برگها دارای دندانه های متعدد بوده و زیر برگ ها معمولا دارای کرک های ریزی است که با تعداد کمتر بر روی برگ و ساقه ها هم دیده می شوند. رگبرگ های گزنه تاحدی به صورت فرو رفته دیده می شود.

گزنه جزو معدود گیاهانی است که با وجود اینکه عضو خانواده نعنا نیست اما ساقه آن همانند گیاهان خانواده نعنا چهارگوش است.

کرک های ترشحی موجود در گیاه گزنه، به یک پایه پیازی شکل در داخل بافت اندام گیاه متصل هستند که حاوی اسید فرمیک است. نوک تیز و فرو رونده این کرک ها باعث می شود که در صورت برخورد با پوست انسان، به سادگی وارد پوست شده و بشکنند و اسید فرمیک را به داخل پوست منتقل کنند.

انتقال اسید فرمیک به وسیله ای کرک های سوزنی شکل، باعث سوزش فوری و شدیدی در پوست می شود که گاهی اوقات زمان زیادی هم این سوزش بر روی پوست باقی می ماند.

اگر بصورت تخصصی در حوزه گیاهشناسی کار می کنید و می خواهید اطلاعات گیاهشناسی کاملتری از این گیاه به دست بیاورید می توانید به این لینک مراجعه کنید.

گزنه معمولا در حاشیه جنگل ها و کنار رودخانه ها، درنقاط مرطوب که آب کافی در دسترس باشد به صورت خودرو رشد می کند. اگرچه اکثر کشاورزان این گیاه را به عنوان یک گیاه مزاحم می شناسند و به خصوص به دلیل خاصیت سوزش آوری که دارد، از آن فراری هستند، اما به دلیل خواص درمانی متعددی که دارد، از قدیم به عنوان یک داروی ارزشمند شناخته شده است.

استفاده از گزنه برای مو و پروستات و نقرس و سنگ کلی و دیابت و بسیاری بیماری های دیگر صدها سال در طب بومی رایج بوده و حتی در بعضی موارد از آن در پخت غذاهای مختلف هم استفاده شده است. با توجه به خواص متعددی که دارد و استفاده فراوانی که از گزنه در تولید داروهای گیاهی شده است، اخیرا در بعضی کشورها در مزارع به کشت و کار در آمده است.

ترکیبات و مواد موثره گزنه

ترکیبات شیمیایی گیاه گزنه شامل فلاونوئیدها (کوئرستین، کامفرول، ایزورامتین)، آمین‌ها، کاروتنوئیدها، تری‌ترپن‌ها، استرول، اسید فرمیک، پلی ساکاریدها و دیگر ترکیبات (ویتامین‌های ب، ث، پتاسیم و مواد معدنی) می باشد.

فیتول، بتادکانون، ایزوالمیسین، آلفا- پلاندرن، لینالول، اتیل هگزانوات، منتا دی.ان و بنزآلدهید هم از موادی هستند که از عصاره آبی گزنه قابل استخراج هستند و با استخراج عصاره الکلی گزنه موادی همچون کافییک اسید، روتین، کویرستین، هیپرین و ایزوکویرسیترین به دست می آید.

خواص درمانی گزنه

همانطور که گفته شد، گزنه دارای خواص درمانی متعددی است که از هزاران سال قبل شناخته شده و مورد استفاده قرار می گرفته است

بعضی از مهمترین خواص درمانی گزنه به شرح زیر است:

• تقویت موها و جلوگیری از ریزش مو
• درمان تورم پروستات (هایپرپلازی خوش خیم پروستات یا BPH)
• کمک به کاهش قند خون در بیماران دیابتی
• کمک به دفع سنگ کلیه
• درمان مشکلات پوستی
• کمک به درمان عفونت رحم و کیست تخمدان

خواص گزنه برای مو

یکی از مهمترین خاصیت های گزنه که می تواند مسئول بسیاری از خواص درمانی آن باشد، کمک به بهود جریان خون است. استفاده از گزنه برای مو می تواند موجب بهبود خون رسانی به پوست سر و فولیکول های مو شود و به این ترتیب به استحکام بیشتر موها کمک کند.

امروزه انواع مختلفی شامپوی ضد ریزش از گرنه برای مو تولید شده است. همچنین شما می توانید خودتان هم در منزل از جوشانده گزنه به عنوان یک لوسیون ضد ریزش برای تقویت موی سر استفاده کنید.

برای این کار کافی است مقداری در حدود ۱۰۰ گرم گزنه را در ۱ لیتر آب بریزید و آن را بر روی شعله ملایم بگذارید تا بجوشد. هنگامی که آب به حدود ۵۰۰ سی سی یا کمتر سید و رنگ آن زرد مایل به قهوه ای شد، شعله را خاموش کنید و پس از سرد شدن محلول را صاف کرده و به عنوان لوسیون قبل از حمام روی پوست سر و ساقه موها استفاده کنید و پس از یک ساعت استحمام کنید.

گزنه برای قند خون

خواص گزنه برای قند خون را تقریبا همه می شناسند و بسیاری از افراد دیابتی هم به طور مرتب از دمنوش گزنه یا قرص گزنه یا سایر داروهای حاوی گزنه استفاده می کنند تا بتوانند سطح قند خون خود را کنترل کنند.

محققان معتقدند که بعضی از ترکیبات موجود در گیاه گزنه شامل پلی فنول ها، تری ترپن ها، استرول ها، فلاونوئیدها و لکتین مسئول اصلی اثرات ضد دیابتی آن هستند (منبع).

در دنیا داروهای بسیار زیادی از گزنه برای دیابت و کنترل قند خون تولید شده است و در ایران هم چندین داروی گیاهی در این زمینه تولید شده است.

از جمله این داروهای گیاهی که از گزنه برای قند خون تولید شده اند می توان به قرص گلوکوهرب از محصولات شرکت داروسازی باریج اسانس و همچنین قرص ذیابیطس از محصولات شرکت داروسازی حکیم مومن تبریزی اشاره کرد.

گزنه برای سنگ کلیه

یکی دیگر از خواص گزنه که بین اقوام و جوامع مختلف بسیار شناخته شده است، استفاده از گزنه برای سنگ کلیه است.

حکمای قدیم معتقد بودند که گزنه می تواند خاصیت سنگ شکن و ذوب کردن سنگ کلیه داشته باشد و به این ترتیب به کوچکتر شدن و دفع سنگ کلیه کمک کند.

محققان کشف کرده اند که گزنه می تواند تشکیل بلور های اگزالات کلسیم در کلیه را کاهش دهد و به این ترتیب برای سنگ کلیه اگزالاتی بسیار مفید باشد.

هم اکنون بعضی از داروهای گیاهی تولید شده از گزنه برای سنگ کلیه تولید شده اند که از آن جمله می توانبه عصاره اورتیکا زردبند اشاره کرد. شما می توانید با استفاده از این دارو، شاهد کوچکتر شدن و دفع سنگ کلیه باشید.

همچنین انواع دمنوش گزنه هم در سور مارکت ها و فروشگاه های زنجیره ای موجود است که با استفاده از آنها میتوانید به دفع سنگ کلیه و جلوگیری از ایجاد مجدد سنگ در کلیه های خود کمک کنید.

گزنه برای پروستات

شاید بد نباشد بدانید که علاوه بر موارد فوق که گفته شد، گزنه برای پروستات هم مفید است. تحقیقات نشان داده است که استفاده از فرآورده های حاصل این این گیاه می تواند هم جلوی رشد و بزرگ شدن پروستات را بگیرد و هم به درمان پروستات بزرگ شده بپردازد.

بزرگی پروستات که در زبان علمی با نام «هایپرپلازی خوش خیم پروستات یا Benign Prostate Hyperplasia و به طور خلاصه BPH» شناخته می شود، از بیماری های رایجی است که بسیاری از مردان در سنین بالاتر از پنجاه سال به آن مبتلا می شوند. به همین دلیل پزشکان توصیه می کنند که مردان از سنین چهل سالگی به بعد باید مکمل های پیشگیری کننده از تورم پروستات مثل دانه کدو، نخل اره ای و گزنه را مصرف کنند.

قرص اورتیدین از جمله داروهای تولیدی از گزنه است که توسط شرکت باریج اسانس تولید شده است. این قرص می تواند ضمن کاهش تورم پروستات، عوارض آن شامل احتباس ادرار و قطره قطره آمدن ادرار، سوززش هنگام ادرار و درد در هنگام نشستن و سایر مشکلاتی را که در اثر تورم پروستات ایجاد می شوند برطرف کند.

گزنه برای کیست تخمدان و عفونت رحم

قبلا گفته بودیم که خاصیت مهم گزنه در تنظیم و بهبود گردش خون اندامها است. از همین خاصیت گزنه برای درمان کیست تخمدان و مشکلات تخمدانها و رحم استفاده می شود.

گزنه می تواند جریان گردش خون را به سمت رحم و تخمدان هدایت کرده و باعث خون رسانی بهتر به تخمدان ها و رحم شده و به این صورت به درمان کیست و مشکلات رحم و تخمدان کمک کند.

استفاده از دمنوش گزنه می تواند به منظور درمان کیست تخمدان کارایی داشته باشد. اما پیشنهاد می کنیم که در این زمینه با یک متخصص طب سنتی مشورت کنید.

درمان مشکلات پوستی و روماتیسم با گزنه

قدیمی ها اعتقاد داشتند که گزنه می تواند بسیاری از مشکلات پوستی و حتی روماتیسم، دیسک کمر و مشکلات مفصلی را درمان کند. به همین دلیل استفاده از بوته گزنه به صورت شلاق زدن بر روی کمر یا اندامهای دیگر مثل زانو و … را تجویز می کردند.

از آنجا که گزنه قابلیت بالا بردن جریان گردش خون به سمت پوست را دارد، با مالیدن گیاه بر روی موضع دردناک و بیمار، خون بیشتری به سمت این اندام ها جریان پیدا میکند. این جریان بیشتر و بهتر خون، در طب سنتی به عنوان یک راهکار اساسی برای درمان بیماری های آن اندام و بهبود مشکلات است.

در قدیم به صورت سنتی بیماران مبتلا به روماتیسم و نقرس پس از استحمام، گزنه کوبیده شده را به مفاصل خود می مالیدند واین کار به مرور باعث کاهش درد و خشکی مفاصل آنها می شد.

سخن پایانی

در این مطلب تلاش کردیم به خواص گزنه برای مو و کلیه و پروستات و سایر مواردی که از این گیاه استفاده درمانی می شود اشاره کنیم.

اما ممکن است بعضی کاربردهای سنتی این گیاه در منطقه ای که شما زندگی می کنید رایج باشد که در این متن مورد اشاره قرار نگرفته است. لذا پیشنهاد می کنیم به ما در تکمیل این مقاله کمک کنید.

اطلاعات و تجربیات خود از خواص درمانی گزنه و کاربردهای آن را در قسمت نظرات برای ما و سایر خوانندگان بنویسید.