کارلا، بیتر ملون یا خربزه تلخ را بیشتر بشناسید

گیاه کارلا یا بیترملون با نام علمیMomordica charantia  که به زبان عامیانه: خربزه تلخ، بیتر ملون، کدوی تلخ ، خیار تلخ  و همچنین با نام‌های بسیار دیگری که در زیر ذکر شده است یک بوته خزنده گرمسیری و نیمه گرمسیری از خانواده Cucurbitaceae  است.

کارلا به طور گسترده در آسیا، آفریقا و آفریقا و کارائیب برای میوه های خوراکی اش پرورش داده می شود. انواع مختلف آن تفاوت های قابل توجهی از نظر شکل و تلخی میوه با یکدیگر دارند.

خربزه تلخ بومی قاره آفریقا است و از آنجا سرچشمه گرفته است. جایی که غذای اصلی فصل خشک شکارچیان کونگ بود. گونه های وحشی یا نیمه اهلی کارلا در سراسر آسیا در دوران های ماقبل تاریخ گسترش یافته اند و احتمالاً در آسیای جنوب شرقی کاملا اهلی شده بودند. بیترملون به طور گسترده در غذاهای شرق آسیای ، جنوب آسیا و آسیای جنوب شرقی استفاده می شود.

کارلا

گیاه کارلایا خربزه تلخ (بیتر ملون)




 

برای خرید میوه کارلا یا کپسول آن که با نام کارلابت تولید شده است می توانید بر روی لینک های زیر کلیک کنید

 

خرید کارلا




 

کپسول کارلا




کارلا1

کپسول کارلا با نام کارلابت توسط درمانگیاه تولید و به بازار ارائه شده است.

اسامی کارلا در زبان های مختلف

بیتر ملون در زبان های مختلف نام های زیادی دارد که گاهی اوقات به عنوان واژه های امانت وارد زبان های دیگری شده اند. به صورتی که واژه کارلا هم که امروزه در زبان فارسی مورد استفاده قرار می گیرد، نام هندی آن است که به طور امانت وارد زبان فارسی شده است.

در زیر به چند مورد از اسامی بیترملون در زبان های مختلف اشاره می شود:

 

نام کارلا در زبان های مختلف

تلفظ انگلیسی به زبان بومی زبان
uyvsdi aniwsvgi ᎤᏴᏍᏗ ᎠᏂᏩᏒᎩ چروکی
karelā करेला هندی
alhanzil الحنظل عربی
Karelo ڪريلو سندی
karelā کریلا اردو
kārelũ કારેલું گجراتی
karelā ਕਰੇਲਾ پنجابی
karelo करेलो نپالی
karel करेल کشمیری
kārlī कारली مراتی
kārāte कारांतें کونکانی (گوا)
kerela কেৰেলা آسامی
kôrôla / uchchhe করলা/উচ্ছে بنگالی
pāvaykka / kaippaykka പാവയ്ക്ക / കൈപ്പയ്ക്ക مالایایی
kalara କଲରା اودیا
karavila කරවිල سینهالی (سری‌لانکا)
Faaga ފާގަ دیوهی (مالدیو)
asosi asosi کریول هائیتی
margoz margoz کریول سیشلو
kākara కాకర تلوگو
hāgalakāyi ಹಾಗಲಕಾಯಿ کانادا
pāgarkāy or pāvakāy பாகற்காய் تامیل
kǔguā 苦瓜 ماندارین
loeng4gwaa1 涼瓜 کانتونی
khóo-kue 苦瓜 تایوانی
yeoju 여주 کره ای
nigauri 苦瓜 ژاپنی
gōyā ゴーヤー اوکیناوان
ampalaya ampalaya تاگالوگ
paliya paliya سبوانو
kalarā କଲରା اودیا
peria or pare اندونزیایی
peria مالایی
sopropo سرانان تونگو
mướp đắng (Northern dialects), khổ qua (Southern dialects) ویتنامی
melon amer فرانسوی
melón amargo اسپانیایی
Bittermelone آلمانی
pikró pepóni πικρό πεπόνι یونانی
mara (Chinese form), mara kheenok (Indian form) มะระ, มะระขี้นก تایلندی
kyethinga ကြက်ဟင်းခါး برمه ای
m’reah ម្រះ خمر
Haṛhat́ karla ᱦᱟᱲᱦᱟᱫ ᱠᱟᱨᱞᱟ سانتالی
Melão de São Caetano پرتغالی برزیل
parya parya ایلوکانو
bittergurka سوئدی
balsamagurk نروژی

 

اطلاعات گیاهشناسی خربزه تلخ

این گیاه علفی و دارای پیچک تا 5 متر از نظر طولی رشد می کند. برگهای ساده و متناوب به طول 4 تا 12 سانتی متر با سه تا هفت لوب عمیقاً جدا شده دارد.

هر گیاه دارای گلهای نر و ماده زرد رنگ جداگانه است. در ایران معمولا اردیبهشت تا خرداد فصل گلدهی آن بوده ومیوه آن بسته به اندازه و میزان رسیدگی مد نظر برای برداشت، از اواخر خرداد به بعد قابل برداشت استو

میوه ظاهر زگیل دار مشخص و شکلی مستطیلی دارد. از نظر مقطع عرضی، ظاهری توخالی دارد، با یک لایه گوشت نسبتا نازک.

حفره بذر مرکزی پر از دانه های بزرگ و مسطح که مغز را احاطه کرده است.

میوه اغلب به رنگ سبز یا زمانی که شروع به زرد شدن می کند مصرف می شود. در این مرحله، گوشت میوه ترد و آبکی، شبیه به خیار ، چایوت یا فلفل دلمه ای سبز، اما دارای مزه تلخ (تقریبا شبیه ته خیار) است.

پوست میوه کارلا لطیف و خوراکی است. دانه ها و مغز در میوه های نارس سفید به نظر می رسند. آنها به شدت تلخ نیستند و می توان آنها را قبل از پختن جدا کرد.

برخی منابع ادعا می کنند که گوشت (پوست) با افزایش سن تا حدودی سخت تر و تلخ تر می شود، اما منابع دیگر ادعا می کنند که حداقل برای انواع رایج چینی، پوست تغییر خاصی نمی کند و یا تلخی آن با افزایش سن کاهش می یابد.

گونه های بیتر ملون چینی و هندی که رایج ترین انواع آن هستند، بهتر است که زمانی که رنگ سبز روشن و احتمالاً با اندکی رنگ زرد خفیف دارند یا کمی قبل از آن برداشت می شوند.

مغز میوه کارلا شیرین و به شدت قرمز می شود. می توان آن را به صورت نپخته در این حالت مصرف کرد و یک ماده محبوب در برخی از سالادهای آسیای جنوب شرقی است.

هنگامی که میوه کاملاً رسیده است، نارنجی و نرم می‌شود و به بخش‌هایی تقسیم می‌شود که به عقب برمی‌گردند تا دانه‌های پوشیده از پالپ قرمز روشن را نمایان کند.

 

انواع گونه های بیتر ملون

خربزه تلخ یا کارلا در اشکال و اندازه های مختلف وجود دارد. رقم رایج در چین 20 تا 30 سانتی متر طول، مستطیلی با انتهای صاف و باریک و به رنگ سبز کم رنگ، با سطحی مواج ملایم و دارای زگیل های کمتر از نوع هندی است.

گونه ای از خربزه تلخ که بیشتر در نمونه های هندی دسته بندی می شود (و در ایران هم این گونه رواج دارد)، شکل باریک تری با انتهای نوک تیز دارد و سطحی پوشیده از زگیل های دندانه دار و مثلثی شکل و برجستگی دارد. به رنگ سبز تا سفید است.

بین این دو شکل، انواع شکل های میانی برای میوه کارلا وجود دارد.

برخی گونه های مینیاتوری میوه هایی به طول تنها 6 تا 10 سانتی متر می دهند که ممکن است به صورت جداگانه به عنوان سبزیجات تازه سرو شود.

این میوه های مینیاتوری در بنگلادش، هند، پاکستان، نپال و سایر کشورهای جنوب آسیا محبوب هستند. گونه های شبه قاره ای در بنگلادش و هند محبوب ترین هستند.

کارلا

میوه کارلا نوع هندی که در ایران رایج است.

 

خربزه-تلخ

میوه کارلا چینی که زگیل های کمتری از نوع هندی دارد.

مصارف کارلا در آشپزی کشورهای مختلف

کارلا به طور کلی به صورت پخته در آشپزی در مرحله سبز یا زرد شدن اولیه مصرف می شود. شاخساره ها و برگ های جوان بیتر ملون نیز ممکن است به عنوان سبزی خورده شوند .

این میوه به صورت خام بسیار تلخ است و برای کاهش تلخی آن می توان ابتدا به مدت چند ساعت آن را در آب سرد خیس کرده و سپس آن را آبکش کرد تا مقداری از آن طعم تلخ قوی را از بین برد.

خربزه تلخ در آشپزی چینی

در غذاهای چینی ، خربزه تلخ (苦瓜 : kǔguā) به دلیل طعم تلخش، معمولاً در غذاهای سرخ کردنی (اغلب با گوشت) و سوپ‌ها، مورد استفاده است. همچنین به دلیل طعمتلخی که دارد به جای رازک به عنوان ماده تلخ کننده در برخی از آبجوها در چین و اوکیناوا استفاده شده است.

کارلادر آشپزی هندی

کارلا معمولا در سراسر هند به وفور خورده می شود. در غذاهای شمال هند ، اغلب برای جبران تلخی آن با ماست سرو می‌شود و در خوراکی هایی مانند سبزی یا ترشی ها با ادویه جات استفاده می‌شود و سپس در روغن پخته می‌شود.

در غذاهای جنوب هند در غذاهای متعددی مانند توران / توواران (مخلوط با نارگیل رنده شده)، پاوایککا مژوک کوپوراتی (با ادویه جات ترشی سرخ شده)، تیال (پخته شده با نارگیل برشته) و پاچادی (که یک غذای دارویی محسوب می شود) استفاده می شود.

بیماران دیابتی وجود خربزه تلخ را در رژیم غذایی خود به عنوان یک ماده حیاتی محسوب می کند.

سایر دستور العمل های محبوب عبارتند از آماده سازی با کاری، سرخ کردن عمیق با بادام زمینی یا سایر آجیل های آسیاب شده، و Kakara kaya pulusu در تلوگو ، سوپی با پیاز سرخ شده و سایر ادویه ها.

جنوب هند

در کارناتاکا (یکی از ایالتهای جنوب غربی هند که مرکز آن شهر بنگلور است)، خربزه تلخ یا کارلا به نام هاگالاکایی شناخته می شود.ಹಾಗಲಕಾಯಿ ) در کانادا ؛ در تامیل نادو به نام paagarkaai یا pavakai ( பாகற்காய் )  در تامیل شناخته می شود. در این مناطق، دستور پخت خاصی به نام پاگاراکی پیتلا، نوعی کوتوی ترش ، رایج است.

همچنین معمولاً کوتوی پاگاراکی kattu pagarkkai در جنوب شرق آسیا زیاددیده می شود. برای پخت این غذا خربزه تلخ را با پیاز پر می کنند، عدس پخته شده و مخلوط نارگیل رنده شده را اضافه کرده، سپس با نخ می بندند و در روغن سرخ می کنند.

در منطقه کنکان در ماهاراشترا، نمک به کدو تلخ ریز خرد شده اضافه می‌شود (که در مراتی به نام کارل ( कारले )  شناخته می‌شود) و سپس له می شود و به این روش شیره تلخ آن را تا حدودی می گیرند. بعد از سرخ شدن با ادویه جات ترد تلخی آن گرفته شده و آن را با نارگیل رنده شده سرو میکنند.

خربزه تلخ در گوا به کاراتهकारांतें  معروف است. کارلا در این مناطق به دلیل خواص درمانی که دارد، یک گیاه شناخته شده و ارزشمند است و به طور گسترده در غذاهای گوان استفاده می شود.

در بنگال، بیترملون را اغلب به صورت آب پز و له شده با نمک، روغن خردل، ورقه ای نازک و سرخ شده می خورند، به عدس اضافه می کنند تا غذایی به نام «تتور» دال (عدس تلخ) درست شود.

یک مخلوط سبزیجات بنگالی است که مخلوطی از چندین سبزی مانند موز خام، ساقه چوب طبل (نام نوعی گیاه)، بوری و سیب زمینی شیرین است.

شمال هند و نپال

در شمال هند و نپال، خربزه تلخ که در نپالی به نام تیته کارلا ( तीते करेला ) شناخته می شود، به عنوان ترشی تازه به کار برده می شود.

برای این کار، میوه کارلا را به صورت مکعبی یا ورقه ای چیپس مانند برش می دهیم و با روغن و کمی آب تفت می دهیم. وقتی نرم و آب آن کم شد در هاون با چند حبه سیر و نمک و فلفل قرمز یا سبز آن را له می کنند.

همچنین به صورت سرخ شده تا زمانی که رنگ قهوه ای طلایی به خود بگیرد، آماده شده یا به صورت کاری به تنهایی یا همراه با سیب زمینی مصرف می شود.

نحوه مصرف گیاه کارلا

نحوه مصرف گیاه کارلا از کپسول و قرص تا سالاد و سوپ است

کارلا در غذاهای برمه (میانمار)

در غذاهای برمه ای ، کارلا را با سی، گوجه فرنگی، ادویه جات ترشی جات و میگوی خشک تفت می دهند و به عنوان همراه با غذاهای دیگر سرو می کنند. چنین ظرفی در غرفه های خیابانی و اغذیه فروشی های سراسر کشور برمه نیز موجود است.

سینهالی: කරවිල کاراویلا اصطلاحی است که در سریلانکا برای کارلا به کار می رود و در بسیاری از غذاهای کاری (مانند کاری کاراویلا و کاراویلا سمبول) که عمدتا با برنج در وعده غذایی اصلی سرو می شود، جزء مواد تشکیل دهنده آن است.

گاهی اوقات تکه های نارگیل رنده شده درشت به آن اضافه می شود که بیشتر در مناطق روستایی دیده می شود. آب کاراویلا (کارلا) نیز گاهی در آنجا سرو می شود.

 

خربزه تلخ در آشپزی پاکستانی

در پاکستان، جایی که در مناطق اردو زبان به عنوان کارلا (کریلا) شناخته می شود، و بنگلادش که در بنگالی به عنوان korola (করলা|করলা) کورولا شناخته می شود، خربزه تلخ اغلب با پیاز، پودر فلفل قرمز و پودر زردچوبه پخته می شود.

غذای دیگری در پاکستان رواج دارد که برای پخت آن، بیتر ملون باید به صورت کامل و بدون پوست آب پز شود و سپس با گوشت چرخ کرده گاو پخته شده پر شود و با نان تنوری داغ، چپتی یا با خیچری (مخلوطی از عدس و برنج) سرو شود.

 

بیتر ملون در آشپزی ژاپنی

خربزه تلخ، که در اوکیناوا به نام گویاゴーヤー  و در ژاپنی نیگائوری苦瓜  شناخته می شود (اگرچه کلمه گویا که از زبان محلی اوکیناوا گرفته شده نیز در ژاپن استفاده می شود)، یک ماده مهم در آشپزی اوکیناوا است و به طور فزاینده ای فراتر از غذاهای جزیره ژاپنی استفاده می شود.

 

اندونزی و مصرف کارلادر آشپزی

در غذاهای اندونزیایی ، کارلا که در زبان جاوه ای و اندونزیایی به نام پاره (همچنین پاریا ) شناخته می شود، در غذاهای مختلفی مانند گادو گادو ، و همچنین سرخ شده، پخته شده در شیر نارگیل یا بخارپز تهیه می شود. در مناطق مسیحی نشین در شرق اندونزی آن را با گوشت خوک و چیلی طبخ می کنند و به این ترتیب شیرینی گوشت خوک در برابر تلخی بیترملون تعدیل می شود.

 

مصرف خربزه تلخ در غذاها در ویتنام

در ویتنام، برش‌های کارلای خام (معروف به mướp đắng یا khổ qua در زبان ویتنامی) که با گوشت ریش ریش شده خشک شده اند، به صورت سوپی تلخ همراه با میگو مصرف میشود.

بیترملون با گوشت خوک چرخ شده معمولاً به عنوان سوپ تابستانی در جنوب ویتنام سرو می شود. همچنین به عنوان ماده اصلی خورشت کارلا استفاده می شود. این غذا معمولاً برای تعطیلات Tết طبخ می شود، جایی که نام “تلخ” آن به عنوان یادآور شرایط زندگی تلخی است که در گذشته تجربه شده است.

 

غذاهای تایلندی و کاربرد کارلا در آن

در غذاهای تایلندی، نوع چینی خربزه تلخ سبز، (با نام مارا มะระ در زبان تایلندی)، با گوشت خوک چرخ کرده و سیر به صورت آبگوشتی رقیق تهیه می شود. همچنین به صورت ورقه‌ای، با سیر و سس ماهی سرخ شده سرو می‌شود تا کمی نرم شود. انواع موجود در تایلند از میوه های بزرگ تا میوه های کوچک متغیر است. کوچکترین نوع میوه (مارا خی نوک) به طور کلی کشت نمی شود، اما گهگاه در طبیعت یافت می شود و مغذی ترین رقم کارلا در تایلند محسوب می شود.

 

کارلا در فیلیپین

در غذاهای فیلیپین ، خربزه تلخ که در تاگالوگ آمپالایا و در ایلوکانو پاریا نامیده می شود، ممکن است با گوشت چرخ کرده و سس صدف، یا با تخم مرغ و گوجه فرنگی خرد شده سرخ شود.

غذای پیناک بت که در منطقه ایلوکوس لوزون رایج است، عمدتاً از خربزه تلخ یا همان کارلا، بادمجان، بامیه، لوبیا چیتی، گوجه فرنگی، لوبیا لیما و سایر سبزیجات منطقه ای مختلف تشکیل شده است که همگی همراه با کمی آب باگونگ خورش می شوند .

در ترینیداد و توباگو ، خربزه تلخ را که به نام کارایل یا کاریلی (که برگرفته شده از همان واژه کارلا است) شناخته می شود، معمولاً با پیاز، سیر و فلفل اسکاچ تفت می دهند تا تقریباً ترد شود.

در موریس ، بیترملون به نام مارگوز یا مارگوز شناخته می شود

 

 

کاربردهای کارلا در طب سنتی

کارلا از دیرباز در سیستم های مختلف گیاهی آسیایی و آفریقایی مورد استفاده قرار گرفته است. در ترکیه، آن را به عنوان یک درمان عامیانه برای انواع بیماری ها، به ویژه ناراحتی های معده استفاده می کنند.

در طب سنتی هند، از قسمت‌های مختلف گیاه به عنوان درمان گیاهی برای دیابت (به ویژه پلی پپتید-p، آنالوگ انسولین) و به‌عنوان عامل تقویت معده، ملین، ضد صفرا، استفراغ‌ و ضد کرم استفاده می‌شود .

درمان سرفه، بیماری های تنفسی، بیماری های پوستی، زخم ها، زخم ، نقرس و روماتیسم  از جمله دیگر بیماری هایی است که استفاده از بیترملون در آن در طب سنتی هندوستان رایج است.

گیاه Momordica charantia یا همان خربزه تلخ دارای چندین کاربرد ادعا شده از جمله پیشگیری از سرطان، درمان دیابت، تب، HIV و ایدز و عفونت است. در حالی که برخی از فعالیت های بالینی بالقوه را در آزمایش های آزمایشگاهی نشان داده است که مطالعات بیشتری برای توصیه استفاده از آن مورد نیاز است.

در سال 2012، ژرم پلاسم و ترکیبات شیمیایی، مانند مومودیسین ، چارانتین ، کوکوربیتاسین و مومودیکوزید D در چندین گونه از کارلا مورد مطالعه قرار گرفتند.

چای دمنوش کارلا

چای دمنوش کارلا

سایر خواص

برای کاهش تب و تسکین مشکلات قاعدگی، تاکنون تحقیق علمی برای اثبات این ادعاها وجود ندارد. برای پیشگیری از سرطان، اچ‌آی‌وی و ایدز و درمان عفونت‌ها، تحقیقات آزمایشگاهی اولیه وجود دارد، اما مطالعات بالینی روی انسان هنوز اثرگذاری کارلا در این بیماریها را اثبات نکرده اند.

با توجه به استفاده از کارلا برای دیابت، چندین مطالعه حیوانی و مطالعات انسانی در مقیاس کوچک اثر کاهش قند خون عصاره غلیظ خربزه تلخ بر کاهش قند خون را نشان داده است.

علاوه بر این، یک بررسی در سال 2014 شواهدی را نشان می دهد که کارلا زمانی که به شکل خام (خشک یا تازه) یا آبمیوه مصرف شود، می تواند در کاهش سطح گلوکز خون موثر باشد .

با این حال، بررسی های متعدد نشان داده است که کارلا یا Momordica charantia به طور قابل توجهی باعث کاهش سطح گلوکز خون ناشتا یا A1c ، شاخص های کنترل قند خون، در صورت مصرف نمی شود.

تحقیقات متعدد نشان می دهد که استفاده از خربزه تلخ (کارلا) به شکل کپسول یا قرص می تواند در افراد مبتلا به دیابت مفید باشد. با این حال، به نظر می رسد اثرات آن به نحوه و مقدار مصرف آن بستگی دارد. لذا برای تأیید این تأثیر، باید مطالعات انجام شود تا دوز مصرف ونحوه مصرف آن استاندارد شده و برای همه بیماران بتوان آن را به صورت یک دستورالعمل جهانی توصیه کرد.

مرکز سرطان Memorial Sloan Kettering نتیجه می گیرد که اگرچه خربزه تلخ باعث کاهش قند خون (هم قند خون ناشتا و هم a1c) در بیماران دیابتی می شود اما “نمی توان به عنوان یک درمان جایگزین برای انسولین یا داروهای کاهنده قند خون توصیه کرد”.

در کارائیب ، چای دم شده از برگ بیتر ملون یک درمان محبوب برای بیماری های معده و شکم است. این گیاه در بسیاری از مناطق به صورت وحشی رشد می کند و چای با برگ های تازه جمع آوری شده درست می شود. برگ های خشک شده در چای کیسه ای نیز به صورت تجاری فروخته می شود و به راحتی در فروشگاه ها برای فروش در دسترس است.

 

عوارض جانبی کارلا

عوارض جانبی گزارش شده در اثر مصرف خربزه تلخ بیشتر شامل اسهال ، درد شکم، تب، هیپوگلیسمی، بی اختیاری ادرار و درد قفسه سینه است. این علائم عموماً خفیف هستند، نیازی به درمان ندارند و با استراحت برطرف می شوند.

 

مصرف در بارداری

خربزه تلخ در زنان باردار منع مصرف دارد زیرا می تواند باعث خونریزی، انقباضات و سقط جنین شود.